Cambodjaanse leerlingen spieken als de hel!

Dinsdag 17 mei, 22.30 uur;

Genakende, gloeiende, verdomde, shitzooi…! Net het meest frustrerende moment van de week beleefd. Afgelopen donderdag schreef ik een nieuw blogbericht, toen ineens halverwege alles weg was. Storing op blogspot.com, nou mooi is dat. Vandaag stond het er gelukkig weer op. Mazzel…dacht ik nog en ging vrolijk verder om met terugwerkende kracht verder te schrijven. Het verhaal zou wat langer worden dan normaal, maar ok… Om 3 uur vanmiddag; bijna klaar…3 uur bezig geweest… klik per ongeluk op de verkeerde knop. Niet getreurd, naar het opgeslagen bericht en verder, nee dus…nu was echt alles weg. Laptop bijna tegen de muur de gegooid, ik schreeuwde het uit. Dara kwam naakt uit de douche gesprongen, die dacht dat ik dood ging. Diep ademhalen, rustig blijven en tot 100 tellen, tot 10 hielp namelijk op dat moment niet meer! Ik had het helemaal gehad, kon wel huilen. Inmiddels voor de 3e keer alle moed bij elkaar geraapt en weer opnieuw begonnen. (het is inmiddels woensdagavond 11 uur en heb de grootste problemen gehad met het laatste bericht plaatsen)...Waar was ik gebleven…

Ultieme frustratie!

Donderdag was het weer zover. Examens! Spannende tijden voor leerlingen en bergen werk voor leraren, onbetaald werk welteverstaan... Examens oefenen (zelf in elkaar sleutelen), lesstof herhalen en na de examens, correctiewerk...uren lang.. Dit keer waren de fulltimers (ochtendklassen) aan de beurt, veelal kinderen en tieners. De regels zijn in Cambodja vergelijkbaar met de regels in Nederland, dat feit zegt alleen in de verste verte niks over de naleving ervan in de praktijk.

Het schoolsysteem in Cambodja heeft nog veel sleutelwerk nodig, er mankeert nogal wat aan. Een zegen voor mij, anders had ik natuurlijk nooit een baan als leraar gekregen. Zonder officiële kwalificaties kun je in de meeste Aziatische landen zoals Thailand al niet meer terecht. Hiervoor heb je een TEFL nodig, een certificaat om Engels als vreemde taal te mogen onderwijzen. Veel particuliere scholen in Cambodja beweren dat ze uitsluitend gecertificeerde onderwijzers hebben, nou ik durf als insider te beweren; "ze liegen dat het gedrukt staat"!

Het certificaat dat ik "niet" heb!

In een land waar corruptie op elke straathoek zichtbaar is, komt het zelfs op school voor, Cambodjanen groeien ermee op. Toch proberen buitenlandse leraren hier verandering in te brengen terwijl er door Cambodjaanse leraren duidelijk aan alle kanten gesjoemeld wordt.
Vaak zitten er leerlingen in hogere niveaus die geen woord Engels spreken. Ook al geeft de buitenlandse leraar ze de werkelijk verdiende scores, op een of andere manier slepen de “Khmer” leraren ze er wel door. Als ze rijke ouders hebben gaat dat natuurlijk nog gemakkelijker. Een paar dollars extra hier en daar doen in Cambodja nog steeds wonderen. De vraag die blijft is wat de waarde van het diploma is als ze uiteindelijk voor het hoogste niveau slagen…

Wat extra cash en 't is zo geregeld!

Spieken blijkt op Cambodjaanse scholen eerder regel dan uitzondering te zijn. Tijdens examens is het uiteraard verboden om vragen te stellen, maar tijdens de vorige examens beantwoordde mijn Cambodjaanse assistent observant doodleuk de ene na de andere vraag, een uitgelezen kans voor leerlingen om ff snel wat antwoorden door te spelen. Ik weigerde om hier aan mee te werken, zo ook dit keer. Ik deelde meteen waarschuwingen uit voor het negeren van het spreekverbod en ik had met dezelfde observant te doen. Toen ik weigerde te antwoorden op vragen, durfde ze het initiatief dit keer niet te nemen om er tegenin te gaan, tot zichtbare ergernis van een aantal examenkandidaten.

Geniale anti-spiek-methode...

 Ik waarschuwde dezelfde meid tot 3 keer toe om op haar eigen papier te kijken en niet dat van haar buurvrouw. Uiteindelijk nam ik de volgende stap en zette een dikke punt met mijn marker op haar papier, 10% aftrek, in Nederland had men haar al verwijderd. Ze ontstak in woede, schreeuwde iets in onverstaanbaar Engels, gooide haar pen voor de grond en scheurde bijna haar examenpapieren in tweeën. Hiermee leed ze meer gezichtsverlies ten opzichte van haar medestudenten, dan dat ze mij ermee schaadde. Ik was vroeger zeker geen heilige op school en heb ’n portie spiekbrieven geschreven, maar nog nooit zag ik zulk overduidelijk en overdadig spiekgedrag.

Zo kan het ook...!

  
Dara vertelde me over de tijd dat hij op de middelbare school zat. Ook daar geldt het recht van de sterksten. Wie geen geld heeft, zal nooit een diploma halen. Dara had het geluk dat zijn ouders tot de kleine groep middenstanders in Phnom Penh behoorden. Dagelijks moet elke leerling voor elk vak (ca. 10) bedragen tussen 15 en 50 dollarcent betalen, voor lesmateriaal, proefwerk- en examenpapieren. Leraren die voor de overheid werken krijgen een hongerloon van ongeveer 80 dollar per maand en doen er alles aan om rond te komen. Leerlingen worden gedwongen bijles in meerdere vakken te nemen. Tijdens de daadwerkelijke lessen wordt er nauwelijks onderwezen. In elke klas zitten gemiddeld 40 leerlingen. Leraren verkopen snoep, cakejes en andere versnaperingen aan leerlingen. Wie niks koopt, krijgt geen pauze!

Op elkaar gepakt in de schoolbanken...

Op deze manier houdt de regering haar bevolking dom, de armste kinderen en hun families verliezen elke kans op een betere toekomst en omdat er geen leerplicht is worden ze zo aangemoedigd op straat te gaan werken. Vooral meisjes komen op deze manier terecht in de prostitutie. Een doorsnee familie kan steekpenningen van gemiddeld 25 dollar per maand onmogelijk ophoesten, al helemaal niet met meerdere kinderen. Zo worden de rijken nog steeds rijker en de armen… armer.

Voor een paar cent per dag recyclen...

Oké, weer flink afgedwaald…terug;

Donderdag na de examens klokje rond op school gebleven om alles te corrigeren. Zo zou ik de volgende 5 dagen vrij hebben, mede vanwege een aantal nationale feestdagen. Dit kost me klauwen vol geld want elk uur minder, is minder loon. Ik heb hier geen snipperdagen of betaalde feestdagen, dus een rampmaand. Zo heb ik er 5 á 6 per jaar, lang leve de lol en de droge rijst met ketjap, haha!

Mijn voedingspatroon...

...tijdens de krappe maanden :-)

Afgelopen vrijdag, vroeg naar de kids. Enigszins teleurgesteld, want er was een uitje gepland op zaterdag, gesponsord door Benoît. Vrienden van Dara hadden voor die dag al buskaartjes geboekt naar “Koh Kong”, dichtbij de Thaise grens. We zouden in een vissersdorp bij kennissen blijven slapen en dat had ik al weken daarvoor toegezegd. Ik heb me toch flink vermaakt met Benoît en de kinderen. Tot mijn grote genoegen was het uitje verplaats naar vrijdagmiddag…kon ik toch nog mee. Helemaal opgelucht reed ik eerst terug naar huis om Pitchu uit te laten. Zuster Elisabeth (zelfde doopnaam als mijn moeder!) had duidelijk gezegd; “Phnom Penh Waterpark”… ter verduidelijking sprak ik de route nog met haar door, want ik ken dit park. “Ja”, zei ze met volle overtuiging.

Hier was het dus niet!!!

Wederom teleurgesteld wachtte ik vervolgens ruim een uur voor de ingang van het park…niemand! Ik reed nog een uur lang door Phnom Penh, langs alle parken die ik inmiddels ken, met als enige resultaat het water van 2 onweersbuien op mijn donder. Toen ik een dag later al in Koh Kong was belde Benoît nog. Hij was zijn mobiel vergeten en vertelde dat ze in een totaal ander park waren geweest. Zuster Elisabeth had waarschijnlijk uit beleefdheid “ja” gezegd, want uiteindelijk zijn ze zelfs haar kwijtgeraakt! Tot vandaag weet ik nog steeds niet of ze al terecht is, dat hoor ik morgen wel.

Wachten op de bus

Zaterdagmorgen aldus met de bus naar Koh Kong. Uur te laat vertrokken. In eerste instantie was de bus 3 kwartier te laat, ten tweede wilde de chauffeur Pitchu niet in de bus laten. Ik droeg haar netjes in een tas, dus ik zag het probleem niet. Ik wilde me al omdraaien en naar huis gaan maar Dara trof een schikking. Voor 4 dollar (helft van ticketprij) ging het ineens wel. Als ik een paard bij me had gehad, had het ook mee gemogen! Ik was flink geïrriteerd door de omkoping,  maar uiteindelijk hobbelde de bus dan toch richting zuiden.

Tussenstop...Heng laat Pitchu uit

Vanuit een kleine aanlegsteiger in Koh Kong zoefden we met z’n zevenen met een rotvaart in een te klein speedbootje naar de viskwekerij van de gastfamilie. De supersnelle, uiterst wilde rit had me geen goed gedaan, ik had spontaan hoofdpijn van het gebons op het water. Zelfs Pitchu was zeeziek geworden.
Vervolgens moesten we vanuit het bootje op de steiger van de kwekerij klimmen en balanceren over de ongelijk aan elkaar getimmerde planken die op sommige plekken zo dun waren en kraakten dat ik angstvallig van steunbalk naar steunbalk stapte.

Loopplanken gezien vanuit het huis

We werden hartelijk welkom geheten in hun huis op palen direct boven het zeewater en kregen een rondleiding door de kwekerij. Deze wordt gerund door vader en zoon. Het is nog behoorlijk wat werk om een school jonge roofvissen tot volwassen exemplaren op te kweken. De aanschaf van een school kost zo’n 1000 dollar. De vissen slikken zo’n 2000 dollar voer weg gedurende de 7 maanden durende kweek. Kijk maar eens hoe gretig ze aanvallen in het filmpje.

Gemalen stinkende vis-smurrie voor babyvissen

De verkoop levert ongeveer 4000 dollar op. Amper 1000 dollar winst in 7 maanden en er is een behoorlijk risico op sterfte door ziektes en vervuiling. Het meest belachelijke is nog dat voor een kilo volgroeide vis 5 kilo voer nodig is, andere vis dus. Voor voer alleen al zijn er dagelijks 100 kilo (!) nodig. De kweker sorteert de vangst met de hand op garnalen en ander spul voor handel of eigen gebruik. Niemand denkt aan de gevolgen op lange termijn. De kwekers en vissers hebben geen keus, ze moeten simpelweg overleven en zorgen voor brood op de plank…of rijst op hun bord!

Vissers komen hun vangst verkopen  voor 15 cent per kilo!

Ons pension, 2 dagen lang

Later in de middag; tijd voor een strandwandeling. Onderweg word ik begroet door tientallen kinderen; “hello, what your name?” Als ik antwoord, kijken ze me aan alsof ik ineens Russisch praat. Grappig…en het blijft interessant, zo’n buitenlander in je dorp. Het strand is mooi wit , maar helaas slingert er nogal wat vuilnis rond.

Heng maakt een strandtekening (filmpje beneden)

De volgende paragraaf is niet geschikt lezers met een gevoelige aard! Sla hem alsjeblieft over als je geen dierenleed kan verdragen, je bent gewaarschuwd!!!

Ik zie een silhouet in de verte, wat steeds meer op de gestalte van een dier begint te lijken. Het beweegt niet… Een dood varken zeggen mijn Cambodjaanse reisgenoten als we dichterbij komen. Als ik naar de poten kijk ontdek ik tot mijn ontzetting dat het een dode hond is, inmiddels in vrij verre staat van ontbinding. Geen vacht meer en het lichaam is enorm opgezwollen. Zwart-bruin-geel-paars verkleurde huid en rottend vlees. Zijn hoofd is al flink aangevreten door duizenden krioelende maden. Mijn maag draait… toch maak ik er een foto van. Ik heb hem bewust niet geplaatst omdat ik aanblik te gruwelijk vond, de woorden zeggen genoeg. Voor westerlingen nauwelijks te bevatten, in Cambodja dagelijkse werkelijkheid. Wel een foto van een verwaarloosd dier…moet van mezelf, zo deel het verdriet met jullie en ook de tranen die momenteel over mijn wangen biggelen…

Deze arme stumper is praktisch kaal en bezaaid met uitslag

Zoals al eerder opgemerkt is een mensenleven al niet veel waard laat staan dat van een dier. Toch raakt het me nog steeds diep elke keer dat ik ermee geconfronteerd wordt, maar ik moet er hier mee leren leven. Ik kan er weinig aan veranderen. Het enige wat ik kan doen is goed voor Pitchu zorgen en daarmee hopelijk een positieve boodschap overbrengen. Nee…ik beloof het!

Ligt dat nou echt gemakkelijk :-0

Verderop is het strand stukken schoner en we installeren ons in de comfortabele bamboe strandstoelen en hangmatten. Uiteraard word er weer eten besteld en we genieten van de zonsondergang. Dan terug met 4 motodups (motodup=brommertaxi) want Cambodjanen houden wel van een wandeling af en toe maar vooral niet te veel en niet te ver!

Pitchu op strandstoel

Heerlijk...die frisse zeebries!

 Als we aankomen staat er een uitgebreide maaltijd voor ons klaar met een keur aan heerlijk geurende, exotische gerechten. Rauwe garnalen en oesters met chili-limoendip, gemarineerde kip, vissoep, vers fruit met pittige dip, gegrilde vis met roerbak (zie foto) van Konimex… haha! De buren komen er nog bij, want eten staat in de Cambodjaanse cultuur centraal, zoals in de meeste Aziatische landen en het is niet alleen bami en nasi! Iedereen is welkom om aan te schuiven, zelfs de armste gezinnen delen hun laatste eten met buren en vrienden.

hmmmm...zie je de vis nog net liggen onder al dat lekkers!?

Ook het bier vloeit rijkelijk al drinken ze dat hier met ijs, een doodzonde in de hele westerse wereld. Ja Louis (van “kefee de roeije lieeuw” in Venlo); ik weet het…cultuurbarbaren! Toch ben ook ik er aan gewend en geef toe ijs in mijn bier te doen, het word gewoon te snel lauw in dit klimaat… Ik probeer na een aantal pilsjes af te slaan, maar ik kom er niet onderuit, want weigeren is onbeleefd… Er wordt elke 3 minuten geproost, wat zoiets wil zeggen als; “doordrinken”. Gelukkig zijn Cambodjanen snel dronken en gaan ze vroeg slapen. Dara en ik mochten in het enige bed in het huis slapen, de rest op de vloer. Als buitenlander ben je standaard VIP, wederom… afslaan is onbeleefd. Wel een keihard matras, maar ik heb twee nachten heerlijk geslapen.

Geen uitleg nodig...gewoon eten!

Zondag, om 6 uur…klaarwakker, met name door de blaffende honden en voorbij varende vissersboten met hun zware dieselmotoren. Pitchu blafte enthousiast mee. Ze had mijn blouse van de stoel getrokken en ondergepiest. Bij ons thuis ligt er een onderlegger bij de voordeur (soort “Tena Lady”) waar ze s’ nachts haar behoefte kwijt kan. Hier moest ze aangelijnd slapen. Een luxe als je nagaat dat de 2 honden van ons gastgezin, ook nog puppies, gewoon buiten sliepen. Tevens een geruststelling, want die steigers zijn toch behoorlijk gevaarlijk voor een onervaren pup. Na het brommer ongeluk wil ik geen tweede fiasco meemaken.

Om 7 uur zaten we alweer op een motodup, richting Thaise grens. Ik had geen paspoort bij me, alleen mijn Nederlandse rijbewijs. Volgens de buurman geen probleem. Onze gastvrouw had een soort grenspas die ze kon gebruiken om een paar uur naar de markt te gaan. Al mijn Cambodjaanse reisgenoten mochten meereizen en (had het kunnen weten) ik mocht niet verder. Fijn geregeld, vervolgens anderhalf uur aan de Cambodjaanse kant wachten. Dan maar een wandeling met Pitchu en een kilometer verderop bij een restaurantje gaan zitten voor een ontbijtje. Kon ik toch even mijn “Khmer” oefenen. Lukte aardig, je kent soms meer vreemde woorden dan je denkt. Ik bestelde rijst met kip en soep, koffie met melk en wist zelfs een praatje te maken met de eigenaresse over mijn werk als leraar. Als je maar moet, lukt het wel!

De lang gestrekte, rode zandweg naar de Thaise grens

Terug in het dorp werden we uitgenodigd door de buurman voor een vroege lunch en omdat weigeren onbeleefd is… Voordat ik het doorhad had hij me al een pilsje ingeschonken, om 11 uur s’morgens. Gelukkig vertrokken we rond 1 uur weer met de speedboot, dit keer om  mangrovebossen te bekijken. Deze zijn inmiddels beschermd in vrijwel heel Cambodja. Wel een beetje kitscherig opgezet, maar (nog) mooi schoon. Entree betalen, Khmer 75 cent, toeristen het dubbele. Over een betonnen pad, ruim ’n meter boven de ondiepe zeebodem, wandeling van ongeveer 2 kilometer. Tussendoor eetstalletje…fruit eten, zag hier en daar alweer een plastic zak liggen, zonde. Verder… wankelbrug over…lijkt de Efteling wel… volgend restaurant… weer eten bestellen; Thaise hete papajasalade (som tam) en schelpdieren met peper-limoensausje. Lelijke betonnen uitkijktoren (jammer zo tussen die mooie natuur)  ingeklommen, fotootje gemaakt. Ik genoot van de frisse lucht van Koh Kong, even weg van de vervuilde, stoffige lucht van de alsmaar groeiende hoofdstad, Phnom Penh. Cambodjanen lieten de speedboot naar de andere kant komen want ze vonden dat ze wel weer genoeg gelopen hadden, 6 luilaksmurfen op een rij!

Ik als fruitverkoper :-)

Op de wankelbrug

In het mangrovebos

Ik samen met de luilaksmurfen!

Prachtige mangrovebossen vanuit de uitkijktoren gezien

Speedboot zet ons weer af en de buurman staat alweer klaar om ons op te vangen. We komen er met geen mogelijkheid onderuit…hij heeft net een heerlijk gemarineerde eend laten klaarmaken, rauwe garnalen en een enorme schaal krab. Het is net 3 uur. Wij willen niet onbeleefd zijn… hij wil gastvrij zijn… is tevens een van de rijkste handelaren en kwekers uit de omgeving, dus wie zijn wij om nee te zeggen! Meer gasten komen, ik heb wederom niks in te brengen tegen het Cambodjaanse bierspelletje. Rond vijf  uur roepen ze ons van de andere kant… wat denk je? Avondeten! Ik sta zowat op ploffen, maar moet toch minimaal een portie naar binnen werken. Tevens mijn kans om met mijn rond gegeten buikje ff op bed te gaan liggen voor een dutje…mis! Nog geen 15 minuten later roepen de buurman en zijn gasten luidkeels; “Barang, Come!” oftewel “Buitenlander, je moet komen! Ik zwalkte als een turner met hoogtevrees voorzichtig over de steigers om heelhuids aan te komen. Gelukkig was het om half 9 toch echt voorbij en zo viel ik al vóór negenen als een roosje in slaap.
     

Haren in de wind...

Lekker uitgeslapen… opnieuw speedboot, motodup en bus. Dit keer geen probleem om Pitchu maar juist een chauffeur die haar tot 3 keer toe komt aaien. Achteraf had ik liever 4 dollar meer betaald voor extra beenruimte, in de bus terug zat ik zes uur lang met mijn knieën in de stoel voor mij geperst, terwijl Dara doodleuk een gat in de dag sliep. Zelfs Pitchu snurkte er op los! Om half 6 waren we eindelijk thuis, ik was gebroken van de busrit.

Vliegend over het water

Wat mij nog het meest opviel aan de afgelopen 2 dagen was hoe de mensen in het dorp en met name de familie waar we verbleven met afval omgingen. Ik was met stomheid geslagen toen ik zag hoe alle restafval rechtstreeks in zee gegooid werd. Als redelijk milieubewuste westerling wordt ik daar toch altijd een beetje depri van. In Cambodja wordt alleen gerecycled uit nood. In het centrum van Phnom Penh verdienen vooral straatkinderen hun geld aan het scheiden van blikjes, flesjes, ijzer, karton, plastic en alles wat verder waarde heeft. De rest…dumpen!

Kinderen op de vuilnisbelt van Phnom Penh...

...zit er nog iets waardevols tussen...?

Afval door het hele land en vooral in de straten van steden is een groeiend probleem. Ik zie hier af en toe ratten ter grote van een kleine kat van vuilnishoop naar vuilnishoop sprinten. Toen ik nog buiten het centrum woonde moest ik 6 maanden lang mijn eigen vuilnis verbranden, ik vond het verschrikkelijk. Ik recyclede wat te recyclen viel, tot dankbaarheid van de verzamelaars en stak met pijn in mijn hart het laatste beetje restafval in brand. In het begin nog heel stiekem als een kind dat kattenkwaad uithaalt. Ik stak het spul aan, keek om me heen en maakte mij als de wiedeweerga uit de voeten, terwijl buren bij wijze van vreugdevuur hun chemische barbecue met uiterste precisie ontstaken. Ik weet zeker dat de giftige plasticdampen uiteindelijk levensverkortend werken. Nu zet ik het vuil gewoon aan de deur, maar of het anders verwerkt wordt, ik weet het niet… ik wil ook niet alles weten.

Afval verbranden...op je gezondheid!

Je vraagt je misschien af; “Waarom woon je dan in zo’n land als Cambodja”? Daar heb ik zo mijn redenen voor. Stukje bij beetje, zal het je misschien ooit duidelijk worden tijdens het lezen…

Cambodja is net als deze lotusbloem; klimt op uit de modder...soms prachtig in bloei...soms verwelkt...

We waren nog niet eens thuis of Kanha belde me alweer op. Zoals ik al eerder zei, heb ik geleerd dat je ontwikkelingshulp moet doseren, zie hier een voorbeeld. Ze vroeg me om geld en een mobiele telefoon. Reden genoeg om meteen even duidelijk te zijn. Ik liet haar weten dat ik haar met hart en ziel probeer te steunen met al het hoog nodige. Ik heb al inmiddels het Engelse klasje opgezet, op haar verzoek, maar ik steun niet met geld en luxe goederen. Iedereen wil graag een beter leven, maar daar komt ook een stuk eigen verantwoording bij kijken. Ik heb haar uitgelegd dat ik nog meer mensen help dan haar alleen en dat ik buiten steun van anderen daar gedeeltelijk ook mijn eigen loon voor gebruik, wat geen vetpot is. Ze zal uiteindelijk zelf aan haar toekomst moeten werken en daar zal ik haar zeker bij ondersteunen. De gereedschappen voor de toekomst kan ik haar aanreiken, maar ik ga geen sinterklaas spelen, zo werkt het niet!

 

Nou, het is alweer veel te laat (4uur!) en ik moet morgenvroeg op, de boeken alvast uitdelen aan mijn nieuwe leerlingen, maar daarover… snel weer meer…

Leon   

P.s. Je kunt me nu ook volgen door je met je e-mail aan te melden (follow by mail), simpeler kan bijna niet. Tevens kun je stemmen op wat je van mijn blog vindt...laat maar horen!