Cambodjaanse bruiloft en politieke spanningen

Hallooow allemaal,

Onze beste vriendin Seca is de vorige week getrouwd met Enrique, een sympathieke Spanjaard uit Barcelona. Met een traditionele "Khmer" bruiloft in het vooruitzicht was Enrique wat opgelaten over wat hem allemaal te wachten stond. Tijdens een Cambodjaanse bruiloft kleedt het echtpaar zich maar liefst 8 keer om! 7 Keer in een verschillende kleur want elke weekdag heeft in Cambodja een eigen kleur. Vroeger kleedde men zich volgens dit gebruik, maar heden ten dage wordt dit alleen nog voor ceremoniën en huwelijksplechtigheden gebruikt, al neemt men het niet meer zo nauw met de exacte kleurstelling. Uiteraard gaat dit via een verhuur-service, want de kosten zouden anders de pan uitreizen. Als laatste is de moderne versie (bruidegom in pak en bruid in het wit) aan de beurt. De originele kleuren met weekdagen op een rijtje (zie onderstaande foto, sorry voor de slechte kwaliteit)

• Zondag: Rood
• Maandag: Oranje
• Dinsdag: Violet
• Woensdag: Groen-geel
• Donderdag: Groen
• Vrijdag: Donkerblauw
• Zaterdag: Donkerpaars

Enrique tijdens zijn eerste verkleedpartij

Om het leed (haha) wat te delen beloofde ik Enrique dat ik ook in traditioneel kostuum zou komen. Zo gezegd, zo gedaan. Dara op pad gestuurd om zijde te kopen en daarna maten opgenomen bij de kleermaker. Zoals verwacht kwam Dara met meer stof terug dan afgesproken, dus uiteindelijk heb ik er nu ook twee mooie linnen bloezen met lange mouwen en een witte pantalon ("zwart staat niet bij traditioneel", was Dara's motief) bij. Het viel allemaal wat duurder uit maar ach... ik koop zelden iets voor mezelf en ik verwacht in de toekomst nog wel meer trouwerijen hier. Bovendien heb ik wat warm spul nodig voor Nederland. Heb inmiddels een spijkerjack en een paar winterschoenen, nu alleen nog een echte winterjas, een paar sweaters en t-shirts als onderkleding. Ik verwacht een kou-attack als ik in Nederland aankom in december!

Enrique met z'n neefje

Ik op z'n traditioneel Cambodjaans

Omdat de kids van AAA er 5 weken niet zullen zijn, besloot ik op verzoek van Seca om de zaterdag voorafgaand aan de bruiloft te besteden aan het koken van een vegetarisch menu. Een Duitse genodigde was de enige andere vegetariër, dus er was werk aan de winkel. Ik maakte een zestal gerechten, 3 westerse en 3 Cambodjaanse. Als opwarmer een snack van gemarineerde, gefrituurde champignons met chili-dip, zondagse soep met (nep) balletjes en een knapperige salade met mediterrane dressing. Als hoofdgerecht "koko" (Cambodjaans curry-stoofpotje van allerlei groenten met tofu) en gestoomde "mini-paksoy" in pittige knoflook-soyasaus met gemarineerde zachte tofu. Daarbij gewokte rijstnoedels met Aziatische groenten-mix. Allemaal gezond en lekker! Mijn Duitse mede-vegetariër genoot er zichtbaar van. Zelfs de familie van Enrique die bij ons aanschoven prefereerden mijn brouwsels boven de catering (houden blijkbaar niet zo van Aziatisch), wat op zich geen probleem was want ik had uiteraard veel te veel gemaakt.

Mijn vegetarische brouwsels

Cambodjaanse zoetigheden (desserts) van de catering

Voor de bruiloft moest ik al om vijf uur op. Voor mij niet zo'n probleem aangezien ik elke morgen al om half zes opsta. Bruilofts-ceremoniëen beginnen in Cambodja om zeven uur. Douchen, mediteren, ontbijten (ontbijt bij de bruiloft is verzadigd met vlees, dus daar voor mij alleen fruit), omkleden, nieuwe handgemaakte schoentjes aan (die naar bleek veel te strak waren en behoorlijke blaren achterlieten) en op naar de 1e helft van de feestelijkheden. Met de auto naar Diamond Island was nog niet zo gemakkelijk, want uitgerekend die dag waren demonstraties op touw gezet door de politieke oppositie en alle straten rond het centrum waren gebarricadeerd. Slechts een handjevol waren toegankelijk voor noodgevallen en inwoners van het gebied, doch zwaar bewaakt. Uiteindelijk waren we toch nog op tijd. Tijdens de huwelijksceremonie heb ik me bij de familie van Enrique geschaard, bij wijze van getuige omdat het anders maar dun bezaaid zou zijn qua westerlingen.

Vers vlees op de markt... voor mij niet meer van toepassing!

Mijn vaste tofu & noedel-kraam

Verkoopster met een goedkopere plek... onder de trap!

Fruit wordt klaargezet voor de huwelijksceremonie

Enrique legt geloftes af tegenover zijn schoonmoeder

Een dik uur in kleermakerszit... pfff, stijve ledematen!

Daarna de haarceremonie. Familieleden en kennissen knippen het haar van het bruidspaar (niet echt natuurlijk) en besproeien het met parfum, bij wijze van zegening en gelukwensen voor het kersverse paar. Tijdens deze ceremonie voert een duo (man en vrouw) een komische act uit, wat het serieuze karakter van de ceremonie toch erg plezierig maakt. Zelfs ik begrijp er toch een en ander van. Heb ik toch al meer van de taal opgepikt dan ik dacht! Rond lunchtijd was het tijd voor een ruime middagpauze. Ik kon eindelijk mijn te strakke schoenen uitschoppen (ik voelde me als Pinokkio, zo stijf als ik erin liep) en bereid het avondeten verder voor.

Drie verschillende klederdrachten op rij

Daarna was het tijd voor de volgende verkleedpartij. Ik liet de nieuwe schoenen links liggen en nam mijn lievelingsstappers die ik een opknapbeurt had laten geven. Jasje uit de verhuur erbij en zo stond ik voor de rest van de avond "strak in het pak". Vroeger had je mij zoiets niet moeten vragen, want zelfs als getuige bij de huwelijken van mijn oom en mijn neef, ging ik "cashual" gekleed. Sinds ik verplicht ben om op school formeel gekleed te komen, heb ik er niet zo'n moeite meer mee. Het ziet er ook best puik uit, al zeg ik het zelf.

Samen naar het vogeltje lachen

Auw! Ze zitten nog erg strak

Cambodjaanse bruiloften verschillen enorm van onze westerse feesten. Het bruidspaar heeft zelf weinig tijd om van het festiviteiten te genieten. Pas als ze alle gasten verwelkomd hebben (bij de voordeur), kunnen ze nog net een dik uur van het gedruis meebeleven. Bovendien bestaat het merendeel van een bruiloft uit eten. De zaal is ingedeeld in tafels voor 10 personen en pas als een tafel compleet bezet is (zo zit je dus vaak bij mensen die je niet kent) wordt de catering in gang gezet. Zo eet men dus in volgorde van binnenkomst en terwijl de een aan het voorgerecht begint, is de ander al "kachel" van de whisky! De laatste twee uur wordt er eigenlijk pas gedanst, want in Cambodja zijn feesten vaak vroeg ten einde. Meestal is het tussen 9 en 10 over, maar dan heb je het ook wel gehad als je vanaf 5 uur op de been bent.

Aan tafel!

Seca in kleur no.4 met bruidsmeisjes en Dara

Na het ontvangen van de gasten, is er nog een inzegenings-ceremonie, waarbij het bruidspaar over een rode loper tussen de gasten doorloopt (zie filmpje), terwijl ze bedolven worden onder een regen van bloemen. Prachtig om te zien. Aangezien er Khmer-muziek de boventoon voert op Cambodjaanse bruiloften, werd bij Enrique en Seca de gulden middenweg bewandeld door de band. Ik werd onverwachts door Seca gevraagd om voor haar en Enrique de openingsdans te zingen. Je ziet, zelfs in Cambodja kom ik er niet onderuit! Ik voelde me overigens wel vereerd om deze taak te mogen vervullen. Het werd "Hello" van Lionel Richie. Verwonderde blikken, een dankbaar applaus en rozen vielen me ten deel... ik voel me nog altijd wat opgelaten als dat gebeurt. Zelfs op 38-jarige leeftijd word ik er nog steeds verlegen van.

Hello...is it me you're looking for?

Yes, I can see it in your eyes!

Tegen het einde van het feest was onze tafel al opgeruimd en bleek mijn cameratasje en reservebatterij spoorloos verdwenen te zijn. Had iemand de plastic zak waar ook nog ander spul inzat voor afval aangezien of het gewoon weggepikt? Wat moet iemand nou met een camera-batterij en een tube gel? Ik had net de dag ervoor een nep-batterij als reserve gekocht, maar het origineel was nu weg... balen! s' Middags was thuis in de parkeerruimte mijn helm ook al voor de 3e keer gestolen. Alsof de bruiloft niet al duur genoeg was!

Nu stelen ze ook al camera-batterijen en gel!

Op weg naar huis zagen we de overblijfselen van de demonstraties (scheermesprikkeldraad en dranghekken) overal langs de weg staan. Na de middagpauze hadden we al via sluipwegen de weg terug naar de zaal moeten vinden, want we kwamen er nergens meer in. We reden met een omweg naar huis omdat er op verschillende plekken nog relletjes aan de gang waren. Maandag vernam ik dat er een persoon door het hoofd geschoten was en er tientallen gewonden waren gevallen, met name door traangas,  katapulten met stalen knikkers en rubberkogels van de oproerpolitie. De dode was niet eens een demonstrant, maar een bijstaander. De politie ontkent met "echte" kogels geschoten te hebben.

Gisteren vonden er opnieuw demonstraties en ongeregeldheden plaats omdat de nieuwe regering geïnstalleerd werd. Sam Rainsy, de leider van de oppositie had een boycot "beloofd" en zo waren de 55 zetels van de CNRP gisteren aldus leeg. Het wedijveren voor een hertelling blijft maar voortgaan, zelfs na het 2e gesprek onder leiding van Koning Sihamony. De 61-jarige Hun Sen had eerder al ingestemd met een hertelling maar weigerde dat te laten doen door een onafhankelijke commissie, dus dan kun je al raden hoe de hertelling zal verlopen. In het verleden brak Hun Sen al met de UN en liet ze weten hun bemoeienissen en adviezen aan zijn laars te lappen.

Koning opent het nieuwe parlement, zonder de 55 leden van CNRP

Na de verkiezingen van 28 juli van dit jaar, beweerde Sam Rainsy al dat er flink gesjoemeld was met de stemmen... geen verrassing als je weet dat Hun Sen al 28 jaar aan de macht is. Buitenlandse NGO's en mensenrechtenorganisaties kregen veel meldingen van intimidatie door lokale autoriteiten, als dorpelingen niet op Hun Sen zouden stemmen. Ook was er een absurde stijging in aanvragen voor identiteitsbewijzen in de weken vóór de verkiezingen, wat kan duiden op "geeststemmers" - mensen die niet bestaan of overleden zijn. Het touwtrekken zal voorlopig nog wel geen einde kennen en Cambodjanen wachten gespannen op een oplossing... of misschien wel een strijd! We zullen zien. Lees de artikelen van "Washington Post" en "Phnom Penh Post" maar eens na (Engels uiteraard)

Netjes en strak in het pak met het bruidspaar en mijn schat!

Ondertussen ben ik veel bezig met de voorbereidingen op mijn reis naar Nederland en zie mijn takenlijst sneller groeien dan dat ik het gedaan krijg, waardoor mij frustratieniveaus soms stijgen en ik wat nerveus word. Ik realiseer me dat ik niet alles meer gedaan zal krijgen en moet een selectie gaan maken, wat betekent; veel schrappen en het belangrijkste doen, al is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. Ik wil zoveel maar heb nog maar 10 weken. Tussentijds moet ik gewoon werken en ook af en toe slapen, haha!