Korte vakantie & Vlaggen halfstok

Het was een drukke week, vol ceremoniën, werk, 3 vakantiedagen en voor Cambodja weer een beetje ellende. Dat zometeen.

Mijn nieuwe baan op "Sun Montessori Kindergarten" is een feit, al is het niet helemaal gelopen zoals ik had verwacht...uiteraard. De directeur van Beltei wilde allereerst dat ik alle level 9 klassen bleef doen. Dit komt erop neer dat ik 2 fulltime dagen moet blijven omdat er 2 groepen zijn en er maar 3 dagen voor mijn nieuwe uitdaging overblijven. De eigenaresse van de school ging gelukkig wel akkoord met slechts 3 dagen, omdat mijn assistentes vinden dat ik het "zo leuk doe" en omdat ze weet dat ik niet zo 1-2-3 weg zal gaan, wat met de meeste leerkrachten hier vaak wel zo gaat. Ik vind het heerlijk om met de kleine dreumesen te werken, al wordt het een volle agenda. Per 1 november begin ik officieel.

 

 De Montessori-methodes zijn ook wat verder te zoeken dan verwacht. Volgens de eigenaresse het gevolg van de verwachtingen van de ouders. Ze begrijpen de principes van de methode niet en verwachten dat hun 3 jarigen thuiskomen met het ABC van buiten geleerd. Ik heb met haar afgesproken dat we stap-voor-stap wat Montessori-technieken gaan herinvoeren. Ik verdiep me momenteel in wat gedownloade e-books betreffende Maria Montessori's gedachtegoed. Het streven is om een balans te creëren tussen conventionele methodes en Montessori, dat was tenslotte de reden dat ik de baan aannam. Zo kan ik mezelf ontplooien en tevens een goede naam voor haar schooltje scheppen.

Met een aantal collega's

Dit weekend was het alweer tijd voor het jaarlijkse "Phum Ben Festival", wat officieel 15 dagen duurt. De laatste 3 dagen van het festival zijn het belangrijkst en zijn nationale feestdagen. Phum Ben is een ceremonieel feest. Het draait vooral om tempelbezoeken en offers brengen. Iedereen gaat naar ten minste 7 tempels (al lukt dat in het drukke stadse leven al lang niet meer) in en om zijn geboortedorp om offers voor overleden ouders en grootouders te brengen. De monniken fungeren met hun ceremoniën, zegeningen en psalmgezang als een soort voorportaal naar het hiernamaals. De hongerige geesten van voorouders worden hiermee tevredengesteld en gunstig gestemd voor de toekomst. Naast vele verschillende ceremonieen (ik zie elk jaar weer nieuwe dingen) wordt er vooral gefeest met veel eten en ook alcohol wordt hierbij niet vergeten. Dit vormt tevens de hoofdoorzaak van de "tijdelijke" verdubbeling van dodelijke verkeersongevallen.   
 

Niets is te gek om te offeren

 Vrijdag kreeg ik een telefoontje van Kanha. Ze wilde naar haar geboortedorp om op bezoek te gaan bij haar familie die ze al meer dan 7 jaar niet gezien heeft en daar tevens "Phum Ben" te vieren. Ze had geen vervoer van haar huis naar het busstation (zo'n 15 km van haar huis) en vroeg of ik haar wilde brengen. Omdat ze inmiddels flink haar best doet om zelf haar centen bij elkaar te verdienen met het geven van Engelse les, zegde ik toe. Het was de afgelopen dagen al enorm druk geweest met al het uitgaande verkeer en het kostte me tweeënhalf uur op haar op te pikken en naar het busstation te brengen, mijn hele middagpauze voor een trip van slechts 25km. Bij het busstation aangekomen liep ze wat verward rond op zoek naar het juiste busje. "Dit is een goed moment om levenservaring op te doen, dus laat je niet beetnemen", zei ik en stopte haar $5,= busgeld toe terwijl ik haar gedag zei.

Complete volksverhuizing!

Zaterdag ging ik met de Apsara-familie naar de verjaardag van hun jongste kleindochter in een nog betrekkelijk primitief gedeelte van Phnom Penh. Ik had een klei-setje meegebracht en na het uitblazen van de kaarsjes zat een heel arsenaal kinderen te kleien...het kado sloeg aan. Ik speelde de clown met een zak meegebrachte ballonnen en kleide een dikke drol in elkaar wat alle kids aan het schateren bracht. Op tijd weer terug want we moesten het laatste veerpont halen. Ik was meteen uitgenodigd voor de volgende dag om de Phum Ben ceremonie mee te vieren. Ondanks het feit dat ik een flinke kou voelde opkomen zei ik meteen "ja". Omdat ik inmiddels als familielid beschouwd word, kan ik zulke gelegenheden moeilijk afslaan.

Jaja...smeer het maar uit

Hiep, hiep, hoeraah!

De volgende ochtend was ik er echter belabberd aan toe en stuurde meneer Sopha met spijt een afzeg-sms. Desondanks deed ik mijn ochtendmeditatie en kroop terug onder de wol (dat is uiteraard spreekwoordelijk bedoeld), totdat ik een half uur later opnieuw wakker werd. Ik voelde me wonderwel ineens stukken beter en besloot alsnog (na een flinke bak sterke koffie) om te gaan. Om 9 uur arriveerden we in Ang Snoul (27km buiten Phnom Penh, gebortedorp van 2e schoondochter van de familie) waar we linea recta naar de pagode voeren. Daar was het een drukte van jewelste. Er volgde een uitvoerige ceremonie, veel langer dan ik ooit met Dara meemaakte. Offeren met de hele familie en zegeningen ontvangen, respect betuigen aan de Boeddha gevolgd door een uitgebreide mantra-sessie (zanggebeden) voor alle aanwezigen.

Monnik bereid offers voor

Zelfs kleintjes doen mee

Een Engels sprekende monnik gaf me nog een persoonlijke zegen wat me een lichtelijk opgelaten gevoel gaf, zo tussen honderden Cambodjanen. Ik vind het enorm interessant om de ceremoniën bij te wonen, maar uiteindelijk is het niet mijn Boeddhistische insteek. Lijkt me iets te veel op het katholieke bidden en wegwassen van de zonden. Ik ben meer een "Dharma-volger", iemand die de Boeddhistische wijsheden en normen na probeert te streven. "De pure vorm", zoals ik het zelf noem...zonder poespas.

Tussendoor thee drinken

Traditioneel Phum Ben gerecht: Kleefrijst met gele bonen en varkensvlees

Daarna werden we getrakteerd op een enorme lunch, thuis bij de schoonfamilie. Helaas niet vegetarisch, dus ik heb mijn principes even moeten laten varen, al heb ik er wel bewust de groentes uitgevist. Ook een "schnaps" was moeilijk af te slaan. Ik was me inmiddels weer behoorlijk beroerd gaan voelen en kreeg een paracetamolletje aangerijkt, die me tezamen met wat neusspray en de Cambodjaanse jajum wat verlichting gaf. Een dutje in de hangmat gaf een goede opknapper. Daarna een brommer-ritje door het platteland samen met 2 kids en Pascal.

Jummy...lunch!

Pascale met kids op brommer

 Pascal is een Fransman en goede bekende op de AAA sinds 2003. Hij kwam ooit in 2001 voor het eerst naar Cambodja als toerist Hij woont inmiddels al 17 jaar in Mexico waar hij als gids werkt, gespecialiseerd in archeologie en authentieke kunst. In 2005 kwam hij met het idee om tevreden reizigers een alternatief te bieden in Cambodja. Zodoende kon hij zijn eigen vakantie financieren en tevens zijn werk als gids uitdiepen. Hij begint met een gedetailleerde toer in Siem Reap langs de beroemde tempels van Angkor Wat, die maar liefst een week duurt en eindigt uiteindelijk weer in Phnom Penh met een show bij de Apsara school. Zo sponsort en steunt hij AAA op zijn manier. Hij heeft tevens een pleegdochter in Siem Reap, die hij gedurende de afgelopen 10 jaar financieel ondersteunt. Inmiddels verdient ze haar eigen geld en kan zo in de toekomst, met hier en daar wat aanvullende hulp van Pascal, op haar eigen benen staan. Oké...even terug naar waar ik was...ik dwaal weer af!

Genieten van het uitzicht

Pascale & Sopha-Vong, mini-veerboot

Ingang naar oude tempel

We relaxten even bij wat leek op een rivier of meer...het zou zomaar droog kunnen liggen na het regenseizoen...en bezochten nog een tempel waar onze aandacht werd getrokken door een stel apen. Ik vond ze vooral zielig omdat ze vastgeknoopt zaten aan een boom. Een vriendelijke monnik maakte in zijn beste Engels, gemengd met Khmer een praatje met ons, terwijl het kleinste aapje al salto makend om aandacht krijste. Met de hoop dat de monniken de dieren met de beste bedoelingen hielden in mijn achterhoofd, speelden we een half uurtje met het diertje waarna we tussen de rijstvelden door al hobbelend over de zandweg weer terugkeerden.

Genietend van alle aandacht

Nadat ik nog even de kids van het dorp vermaakte met een handjevol ballonnen die nog over waren van het feestje en 2 zakken snoep, zat de dag er alweer op. Ik werd nog aangeklampt door een jongen met het downsyndroom die met me mee naar Phnom Penh wilde...arme knul...en na wat geknuffel, dan toch maar de auto in. We werden getrakteerd op een warm "byebye" en werden uitgezwaaid totdat we alleen nog een stofwolk achter ons zagen.

Thuis aangekomen nog even lekker achter de tv bijgekomen en vroeg naar bed, ter voorbereiding op de volgende trip. Vroeg het nest uit en nog beroerder als de dag ervoor kwam ik zeer traag op gang. Koffie hielp niet en dat maakte gelukkig niet erg veel uit want de zus van Dara loopt altijd vertraging op. Seca ging ook mee. Een dagtrip naar Kirirom, een bekende berg...wederom zo'n lokale picknickplek...maar dan 100km verderop. Maar eerst naar de pagode (tempel) om Phum Ben offers te brengen. Ik bleef buiten omdat Pitchu erbij was en liet het ceremoniele gedeelte dit keer aan Seca, Dara en zijn familie over. Zoals verwacht was het zo gepiept en stonden ze binnen 'n kwartier weer buiten, gezegend en al...op naar het amusement!

Aan de voet van de berg aangekomen bleek het toch nog een behoorlijke klim naar de top. Al hobbelend en schuddend schoof de auto langzaam over het erbarmelijk slechte wegdek bergop. Langs de weg tientallen bedelaars van alle leeftijden, bejaarden maar ook kinderen, soms amper 2 jaar oud, op hun knietjes jammerend om een paar cent. Ik deelde snoep en ballonnen, want dat geld wordt toch weer afgenomen...triest. Op de top aangekomen, een drukte vanjewelste...uiteraard...het is tenslotte een feestdag en dan trekt het hele land er zowat op uit. En...speciale prijzen.

Dara & Outhdom steken over

 De picknick-hutjes op de prominente plekken bij de waterval (amper waterval te noemen, eerder een wilde beek) waren al bezet, dus wij werden naar een uitgestorven gedeelte geleid, waar de meeste hutten al hun geest gegeven hadden en een onmiskenbaar troosteloze en verlaten ambiance uitademden. We kregen de beste hut en uiteindelijk was het geweldig. Geen gekwetter van op elkaar gepropt volk, geen verkooppraatjes...alleen maar de natuur en wij. Vooral in mijn verzwakte toestand...heerlijk. Hapje eten, pootje baden, lekker dutten en met wat rivierplantjes voor mijn balkonvissen...terug naar huis.

Seca doet een dutje

Verse zuurstof opslaan

 Toen begon de ellende. Hoe verder we bergaf gingen des te meer druk er op mijn oren kwam. Neusspray en slikken brachten geen verlichting. Mijn linkeroor begon te kloppen en tegen de tijd dat we bijna thuis waren leek het alsof er iemand met een satéprikker in mijn oor zat te porren...de hel. Meteen oordruppels in de kanalen gegoten en pijnstillers en vitamine-c als toetje. De aanbevolen penicilline sloeg ik af, apothekers hier weten niet wat ze ermee aanrichten en delen te pas en te onpas antibiotica uit voor de meest reguliere kwaaltjes. Gelukkig zakte de pijn langzaam en de volgende dag (gisteren) ben ik de hele dag op de bank gebleven, op wat huishoudelijke werkjes na...dat kan ik nooit laten.

Oorpijn is erg vervelend

 Terwijl wij naar Kirirom reden, bleek dat diezelfde nacht de oud-koning van Cambodja op 89-jarige leeftijd was overleden. Een enorme schok voor veel Cambodjanen. Hij was altijd erg geliefd geweest en ondanks alle ellende die de Cambodjanen hebben moeten doorstaan de afgelopen eeuw, heeft hij zijn volk altijd met alle macht proberen bij te staan. Hij beëindigde onder andere de Franse kolonisatie, nam zelf de politiek in handen, werd door de Fransen met de dood bedreigd om zijn nationalistische ideeën en werd in de jaren '70 uiteindelijk door een coup van Lon Nol afgezet en vluchtte naar Beijing. Pol Pot wierp met steun van de koning de regering van Lon Nol omver en kwam daardoor uiteindelijk aan de macht. De koning had echter geen rekening gehouden met het schrikbewind dat Pol Pot begon uit te voeren. De koning werd in zijn paleis gegijzeld gehouden en veel van zijn familieleden werden vermoord. De genocide en de vele politieke strubbelingen die volgden in de decennia erna lieten hem echter nooit onbewogen. Hij bleef vechten voor zijn land.

Norodom Sihanouk 31 oktober 1922- 15 oktober 2012

In oktober 2004, op bijna 82 jarige leeftijd, stond hij de troon af aan zijn zoon Norodom Sihamoni, de huidige koning. Cambodja was politiek stabiel en de gezondheid van Sihanouk ging met rasse schreden achteruit. Hij was een held voor zijn volk, had ze nooit in de steek gelaten. Hij leed aan prostaatkanker, diabetes en hypertensie en bracht veel tijd in China door, waar zijn medische gesteldheid stabiel werd gehouden...totdat hij afgelopen maandag 15 oktober overleed aan een hartstilstand. Hij was op...zijn tijd was daar. Met veel emotie en ophef werd hij vandaag Cambodja ingevlogen en een week van rouw is reeds ingegaan. Hij zal 3 maanden lang opgebaard liggen, zodat elke Cambodjaan de gelegenheid heeft om afscheid te nemen. Duizenden Cambodjaanse vlaggen hangen halfstok in de straten van Phnom Penh.

Koning Norodom Sihamoni, zoon van Sihanouk

Waar het ene leven eindigt, begint nieuw leven...Pitchu staat op ploffen, haar buik sleept zowat over de vloer, ze vreet ons arm aan luxe voedsel en ze is sacherijnig om elke scheet en blaft op alles en iedereen die in de buurt komt. Ze slaapt de hele dag en wil er vaker niet uit. De pups bewegen hevig in haar buik en ik denk dat het zo langzaam zal gaan gebeuren...hoe eerder hoe beter. De werpkist (groentekrat, op z'n Cambodjaans) met lappen staat klaar en het nummer van de dierenarts ligt in de aanslag...wachten. Ik laat het zo spoedig mogelijk weten als het raak is.

Dat kan echt niet meer lang duren...