Back to basics, snotteren in de hitte!

Hey Everybody,

Weer wat nieuwtjes uit het Cambodjaanse land, na een stilte mijnerzijds van ruim 2 weken;

2 Weken geleden waren we opnieuw door de ouders van Dara uitgenodigd, ditmaal om naar het geboorteplek van Dara's vader te gaan, Koh Sutin. Het is een klein eiland midden in de Mekong rivier. Met een gehuurd busje vertrokken we met z'n 10en (zussen en broers van Dara's vader) op zaterdagochtend richting "Kampong Cham" (provincie en tevens het gelijknamige stadje), voor de oversteek naar het eiland. We waren amper onderweg of onze chauffeur maakte een noodstop om te voorkomen dat hij een motorrijder zou overrijden die zojuist gesneden werd door een auto. Een jeep knalde achterop ons busje. De veroorzaker scheurde er vandoor terwijl de motorrijder overeind werd geholpen door toegesnelde omstanders.

Ons busje

De RCAF-jeep

 De chauffeur van de jeep begon meteen te etteren...we hadden niet zo abrupt moeten stoppen. Met andere woorden; we hadden die motorrijder moeten overrijden! De jeep droeg een "RCAF" kenteken, onderdeel van het Cambodjaanse leger. Overal ter wereld weten mensen dat degene die op zijn voorganger botst, schuld is, hier gaat het blijkbaar anders. Zo ging het gekibbel ruim een uur lang door, totdat een volgend voertuig van RCAF het team kwam versterken. Uiteindelijk besloot deze "hogere" pief, dat we onze reis mochten vervolgen. De motorrijder werd genegeerd en verbouwereerd achter gelaten met zijn schade aan lijf, leden...en motor. Zo ligt het lot van de Cambodjanen veelal in handen van de corrupte medelanders...enfin verder met de trip...

De flink beschadigde, splinternieuwe motor

 In het droge seizoen smelt Koh Sutin samen met Koh Paen, het grotere buur-eiland, doordat de Mekong praktisch droogvalt. Beide eilanden zijn dan niet meer bereikbaar via veerdiensten, doch slechts per handgemaakte bamboe brug, die in het regenseizoen door de krachtige stroming weer wordt verwoest en in het daarop volgende droge seizoen weer doodleuk wordt herbouwd. Hoe sterk en buigzaam bamboe is blijkt wel want de brug wordt zelfs door auto's benut, zo ook door ons busje. Het schommelt en kraakt van alle kanten (zie filmpje) maar blijft heel...wonderen der natuur!

Natuurlijke kracht gecombineerd vakmanschap...ijzersterk!

Het eiland bestaat vanouds uit vooral tabaksplantages. Traditionele sterke tabak heeft helaas zijn hoogtij gehad, export loopt terug en nu maken Amerikaanse en Britse firma's de dienst uit en strijken de winst op.  Met sigaretten in een modern pakje onder schutnamen als "Ara" en "Fine" overheersen zij de huidige rokersmarkt, tegen inkoopprijzen die 3 keer lager liggen dan de oude soorten, waardoor boeren gedwongen zijn om naast tabak andere gewassen te verbouwen om te kunnen overleven. Tabaksboeren hadden een goed leven totdat de "Rode Khmer" de plantages verwoestte en alle huizen in brand stak. In de jaren '80 startten een handje vol overlevenden de teelt opnieuw op, terwijl jongeren naar de stad trokken. Helaas kwam de goeie ouwe tijd nooit meer terug en werken de soms bejaarde boeren als lastdieren in de broeierige zon voor een paar cent . Ondanks de lage welvaartsstandaard zijn de mensen er erg relaxed en buitengewoon vriendelijk.

Een van de vele lokale merken

Hele tabaksbladeren hangen te drogen

Gesneden tabak droogt na op rieten matten in de zon

bijverdienste...mais

houtgestookt drooghuis

Alle huizen staan uit voorzorg voor het regenseizoen op palen, zo ook ons gasthuis. Het groen vormt een overweldigend contrast met het beton in Phnom Penh. De lucht lijkt er zoet te smaken, zuurstofrijker en verwent je neus met een symfonie van bloemgeuren en geroosterd hooi. Dara en ik fietsten met krakkemikkige stalen rossen (Pitchu in het mandje) langs hout-gestookte lemen tabaks-drooghutten (geur lijkt wat op herfst) en keken uit over de haast droogstaande arm van de Mekong. Boeren klakken met paard en wagen voorbij. Het lijken meer pony's, waarom ik nog nooit een paard van behoorlijk formaat in Cambodja zag is me niet duidelijk...misschien het klimaat?

Paard en wagen als tegenliggers

Pitchu geniet mee van de omgeving

Mekong droogt op

Stroom is op Koh Sutin slechts per generator beschikbaar, enkel na zonsondergang voor maximaal 5 uur. Wij hadden de luxe van een gehuurde generator die ons gedurende de hete nacht voorzag van blazende ventilatoren en plas-verlichting. Douchen met een plastic opschep-emmertje (weet niet hoe zo'n ding heet) over je hoofd uit een enorm bassin met ijskoud water, terwijl een enorme pad me vanachter de peer toekeek. Met en wierookceremonie sloot de familie de avond af. De slaapuitrusting was wat minder geslaagd. Rieten matje op de bamboe woonkamervloer en 'n drietal sierkussentjes. Het continu draaien, slaaptekort, de lamme zij en stijve rug waren de ervaring meer dan waard.

Pottenkijkers in de douche!

Dara's mam tijdens wierookceremonie

Geld offeren voor de noodlijdende ouderen

Offerandes

 De volgende ochtend stond geheel in het teken van een boeddhistische ceremonie voor de minder bedeelde ouderen in het dorp en familie, georganiseerd door Dara's ouders. Voorbereidingen waren al vanaf zaterdagmiddag aan de gang. Rituele tierelantijnen waarvan mij de doeleinden na 3 jaar nog steeds raadselachtig zijn en plastic teilen vol offeranden werden gefabriceerd. Na een ceremonie van ongeveer 'n uur geleidt door een viertal monniken die het bijna begaven van de hitte en ongelooflijk dikke wierookwolken had ik twee slapende benen van de uit de hand gelopen kleermakerszit. Bij een grappige ceremonie waar de monniken snoepjes en bloemknopjes gooiden moest ik even aan zwarte piet denken, alleen hadden deze pieten oranje gewaden aan en was er geen sint bij. Als klap op de vuurpijl; een compleet buffet (ik had uit voorzorg mijn eigen vegetarische voer meegesmokkeld), zoals dat op z'n Cambodjaans hoort. Dara en ik sponsorden mee.

Rond half 2 reden we terug over de wankele bamboebrug. Met een beetje mazzel kon ik zo nog lekker naar AAA om te knutselen met de kids. De 130 kilometer lange rit liep echter uit op een catastrofe. De airconditioner in de bus leek niet te werken, maar het was een combinatie van extreme middaghitte en leeftijd van het busje dat ons parten speelde. Daarbovenop kwam het eeuwige werk aan de weg en weekeinddrukte, wat onze reis op zo'n 50 km voor Phnom Penh in een slakkentempo uitsmeerde over maar liefst 5 uur! Wagenziek en met hoofdpijn streek ik neer op de bank om vervolgens om 9 uur in bed te belanden.

Halverwege de week begon ik me voor de 2e keer in korte tijd (nog geen 3 weken geleden) zwakjes te voelen. Waarschijnlijk door een combinatie van airco in klaslokalen en het kurkdroge hete en stoffige klimaat buiten. Op weg naar school hap ik per dag waarschijnlijk 'n ons of wat stof naar binnen en s' avonds in de douche loopt er bruin water van mijn gezicht over de douchevloer. Ik heb het dragen van stofmaskers geprobeerd, maar daar ga ik nog harder van zweten, dan ik al doe. Bovendien heeft een recent onderzoek in Hanoi (Vietnam) uitgewezen dat stofmaskers geen schadelijke gassen- en fijnstof tegenhouden. Al met al heb ik me de rest van de week met een koortsig griephoofd door de lessen heen gesleept, inclusief het weekend. Mijn plannen om naar het weeshuis te gaan (was alweer bijna 'n maand geleden) moesten weer op stal. Ik ging wel naar AAA om te knutselen.

Dagelijks stofhappen in Phnom Penh, gezien vanuit 'n bus

Tevens moest ik een belangrijk gesprek aan met de familie van de Apsara school. Jochen heeft definitief een sponsor gevonden voor het afmaken van de renovatie en het aanschaffen van meubilair van de meidenruimte en het klaslokaal. Ook het salaris van 2 dansleraressen kan nu betaald worden via een echtpaar dat wil helpen om de school te redden. Hij heeft goede moed dat sponsoren nu een voor een binnen zullen komen druppelen. Jochen zit zelf helaas even in zak en as. Hij zou komende week naar Cambodja komen, maar vorig weekend belde hij met het bericht dat zijn halfbroer was getroffen door een zwaar hartinfarct. Zijn hersenen zijn zwaar beschadigd door zuurstofgebrek gedurende 10 minuten, hij ligt in een diepe coma en artsen schatten de kans op overleving dan wel herstel uiterst laag in.

Zo wisselen de plezierige en trieste momenten des levens zich af en dat is volgens boeddha al wat er is. Alleen willen wij als aardbewoners dat vaak niet in zien. We omhelzen de mooie momenten en willen ze vasthouden (en vooral zoveel mogelijk spullen bezitten) en proberen de ellende met man en macht te verdringen en te ontkennen. Niet vast houden aan het een noch het ander is de enige oplossing...en dat is in onze moderne samenleving gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Positief en negatief horen beiden in ieders realiteit

Dara's ouders zijn afgelopen dinsdag teruggevlogen naar de V.S. en ons dagelijkse leven gaat weer zijn gang. Na alle dinertjes en massagebezoekjes ben ik zo goed als blut. Deze week tijdens de ochtendgymnastiek die ik op de kleuterschool doe verrekte ik mijn nekspier en moest opnieuw naar de masseur. Ik ga naar een blinde masseur die Japanse (Shiatsu) massage toepast. Erg stevig en tegen de pijngrens aan, je voelt je erna doodmoe en gesloopt, maar een dag later ben je als herboren. In combinatie met wat lichte opiaten pijnstillers (in Cambodja te koop als patat in de friettent) ben ik zo goed als hersteld.

Outhdom geniet van een ijsje bij Sinh Foo

April is de slechtste maand van het jaar. Allereerst is de vakantie voor Khmer (3e na internationaal- en Chinees-) Nieuwjaar verlengd tot ruim 1 week op de school waar ik werk en vervolgens verkort het examen van volgende week mijn uren wederom. Ik verdien nog niet eens de helft van het normale loon en mei is ook niet bepaald rooskleurig qua nationale feestdagen (5). Sparen voor mijn vakantie naar Nederland is een behoorlijke uitdaging geworden. Dara kan definitief niet mee, hij heeft afgelopen vrijdag zijn contract met Sofitel hotelketen getekend. Enerzijds jammer maar goed voor zijn (onze) toekomst en anderzijds drukt het de kosten van de tickets die ik met pijn en moeite bij elkaar probeer te sparen.

Dara's nieuwe werkplek; Sofitel, Phnom Penh's enige "echte" 5-sterren hotel

Zondag was de eerste dag van Nieuwjaar. Ik had bewust wat spullen ingeslagen om weg te geven aan Apsara en ook voor de kids van het weeshuis. Noodle-soepjes, koekjes, chocola, frisdrank zijn geliefde eetbare cadeautjes voor nieuwjaar. Ik was al vroeg bij AAA en alleen Metry en Sopha (de ouders, eigenaren) waren thuis. Ze namen de versnaperingen dankbaar in ontvangst. De kids gaan op deze speciale dagen naar hun geboortedorpen. Na de (verplichte) vroege lunch (vlees eruit pikken) zei ik gedag en ging naar huis voor een frisse douche. Om een uur ging ik met een volgeladen brommer samen met Pitchu op weg naar het weeshuis. Een dik half uur in de brandende zon, wat me aan het einde van de dag een rode teint opleverde.

Twee nieuwe familieleden bij AAA

Er was een groep Katholieke volgelingen uit Singapore die spelletjes met de kids speelden en voor ze kookten. Jammer van mijn voorbereiding, want ik had een tas vol knutselspul meegesleept...ik had het kunnen weten. Een leuke verrassing voor mij echter, want de 7 jongens die tijdens mijn afwezigheid waren overgeplaatst, waren de hele week op bezoek. Bovendien was er genoeg omhanden, vooral Pet hunkert naar aandacht, elke keer als ik weer kom. Ik had ook mijn eerste ontmoeting met de nieuwe moeder overste. Ik herkende haar van een hele tijd terug (ergens in 2009), toen ze nog gewoon zuster was, zoals ze me verklaarde. Ze had 3 jaar in Taiwan doorgebracht en begin dit jaar was ze ingewijd en gepromoveerd tot moeder overste. Gelukkig kan ik het nu al met haar vinden, qua eerste indruk dan. Zoals ik eerder al zei, speel ik het spelletje vanaf nu gewoon mee en richt mijn aandacht en energie op de kids. De mega chipszak en snoep en versnaperingen die ik had meegebracht waren een lichte overdaad op de zoetigheid die de Singaporezen al verspreid hadden, dus besloot ik om alle lekkernijen aan Raksmey over te hevelen, om op een ander tijdstip uit te delen. Zij is de oudste (23), heeft genoeg verantwoordelijkheidsgevoel en is eerlijk in het verdelen. Ik reed met een voldaan gevoel de zonsondergang tegemoet, naar huis.

Outhdom (Bibi) showt de megazak chips

 De nog overgebleven tijd breng ik in rust door, om de laatste nasleep van griep en spierverrekking weg te jagen.

Groeten!