Giga boeddha & Lijpe gids

Beste allemaal,

Afgelopen week 'n kleine blunder op school. Had net nieuwe markers gekocht voor het whiteboard. Voor een wat plezanter uiterlijk van de saaie grammatica had ik nu 4 kleuren tot mijn beschikking; zwart, blauw, rood en nu ook groen. Zwart en blauw zijn op school na te vullen, de rest voor eigen rekening. In de boekenwinkel dacht ik nog slim te zijn. Een betrekkelijk dure (hervulbare) en een prullerige van 40 dollarcent, het proberen waard. Meteen gebruiken...Eerst zwart en blauw voor de hoofdzaken, daarna groen om voorbeelden mee te schrijven, eerst de goedkope...oeps schrijffout...wegvegen met 'n vinger...weer oeps...even op de stift lezen; "ONUITWISBAAR, SCHRIJFT OP ALLES!" O-ow, en nu? Security geroepen voor een oplossing. De hele klas schaterde om mijn "domme" fout. Eén student (niet de meest gewiekste van de klas) kwam met een haast absurde suggestie; met de andere marker eroverheen...warempel, het werkte. Soms zijn oplossingen dichterbij dan je denkt en ze komen niet altijd alleen van professoren!

Foutje...bedankt!

Afgelopen week 'n paar nachten slecht geslapen. Als ik weet dat ik bezoek ga krijgen (in dit geval mijn vader) ben ik soms zo enthousiast, dat ik er niet van kan slapen. Woensdag was ik zo afgemat dat ik zowat tegen het plafond vloog, toen de zoveelste student toch weer naar zijn mobiel greep tijdens de les. "LEG NEER DAT VERDOMDE APPARAAT, OF IK SCHOP JE ER VIERKANT UIT!" De schrik zat er goed in, dat mocht ook wel 'ns anders schijten ze op je kop... Maar goed, diezelfde avond kon ik opnieuw niet maffen. Nou ben ik niet zo gauw van de drugs, maar ik was zo uitgeput dat ik toch besloot een "pammetje" te nemen. Of je nou oxaze-, loraze-, diameze- of welke "pam" dan ook nodig hebt...in Cambodja is de hele santenkraam zonder recept te koop. Dus binnen 'n half uur lag ik heerlijk in mijn beoogde kunstmatige mini-coma...heerlijk uitgerust, doch nog wat bedwelmd werd ik de volgende morgen wakker...had ik verdiend, vond ik.

Soms heb je hulp nodig...

Over drugs gesproken, ik maak er overigens geen geheim van dat ik in Nederland gedurende zo'n 12 jaar zo goed als dagelijks van blowen een sport had gemaakt, ik werd er zo passief als een deurmat van. Vooral rondom mijn "coming-out" had ik het gevoel dat ik het nodig had om te ontspannen. Ik heb complete wietplantages weggestoomd, totdat ik 30 werd en het tijd vond om de "shit" terzijde te schuiven. Ruim 1 jaar raakte ik geen joint aan, daarna slechts af en toe voor de lol. Zelfs in Cambodja kun je voor 'n appel en 'n ei goeie kwaliteit krijgen en het is minder gevaarlijk dan wordt aangenomen, maar heb er geen behoefte meer aan...ik hoef geen leegtes meer op te vullen met andere leegtes. Ik leef nu zoals ik kies om te leven!

Een aantal van deze bergjes heb ik in mijn carrière wel weggepaft!

Afgelopen zaterdag was Cambodjaanse "Koninginnedag", Oud (Moeder) Koningin Norodom Monineath is 74 geworden wil je meer over haar weten, lees dan hier (alleen engels). Voor mij wederom een vrije dag. Ik was uitgenodigd door Heng van de bromfietsstalling van school. Zijn vrouw en kinderen wonen zo'n 50 km buiten Phnom Penh in de provincie "Kandal". Hij heeft daar een huis en ziet zijn gezin hooguit 2 weken per jaar. Hij werkt van 6 uur s'morgens tot half 9 s'avonds, zo'n 14 uur per dag, 6 dagen per week! Hij woont in 'n piepkleine kamer voor 'n schamel loon waarvan hij z'n gezin voedt en probeert te sparen voor zijn oude dag. Hij heeft de leiding over 6 personeelsleden en is verantwoordelijk voor elke brommer en fiets die er staat. Als er een brommer gestolen wordt, word zijn loon net zolang ingehouden totdat het bedrag terugbetaald is...gelukkig is dat nog nooit gebeurd. Leerlingen betalen 500 riel per keer (10 eurocent) en krijgen een bonnetje als bewijs. Raak je dit kwijt, dan heb je je brommer nog niet terug...vrij logisch als jij verantwoordelijk bent en niet de eigenaar!

Vrouw van Heng...

en zoon

z'n dochter...

Maar goed, om half 9 afgesproken vóór de school. Eerst nog wat frisdrank en snoep ingeslagen want overal zijn kinderen. Bepakt en bewapend met mijn camera op weg, met z'n tweeën op mijn 50cc honda-barrel. Onderweg een "stille" demonstratie van fabrieksarbeiders, geschreven leuzen als; "alsjeblieft wat meer loon meneer de president". Meneer de president heeft 't te druk met zijn eigen zakken vullen, de laatste 33 jaar! Ik zal binnenkort wat dieper ingaan op Minister president "Hun Sen", de alom geliefde schurk...

Heerlijk...het platteland!

 Ik proefde de frisse lucht gewoon toen we verder van de stad geraakten, heerlijk...dit heb ik gewoon af en toe nodig. In Venlo was ik binnen afzienbare tijd omringd door groen als ik daar behoefte aan had, niet voor niets bekroond tot groenste stad van Europa, dus dat mis ik af en toe wel! Cambodjaanse koeien, marktkraampjes en stalletjes met koopwaar en geuren die ik niet kon identificeren schoten dorpje voor dorpje aan ons voorbij en...bruggen...enorm veel bruggen...in de meest uiteenlopende staten, ook met gaten! Elke paar honderd meter, hup...brug! Waarom? Er lopen enorm veel irrigatiekanalen via de rivier het platteland in om alle rijstvelden te bevloeien...vandaar.

Heng drinkt zijn vers rietsuikersapje...

Na 'n dik uur rijden eerst even stoppen voor een gekoeld rietsuikersapje, tweede glas gratis...40 eurocent voor 4 glazen. Half uur later...bestemming bereikt. Omringd door groen, een ongeverfd, bescheiden huisje niet te klein, niet te groot. Heng verontschuldigde zich al voor aankomst, dat het een wel érg armzalig stulpje zou zijn. Ik zou er al tevreden mee zijn, vooral met al dat groen. Het hele dorp liep weer eens uit voor "Barang", hetgeen buitenlander (eigenlijk Fransman) betekent. Sommigen naderden tot een veilige afstand van zo'n 10 meter, anderen waren heldhaftiger. Kleine kinderen huilden als ik "hello" riep en het meest heldhaftige schepsel was een joekel van 'n haan, die me vervolgens niet meer uit het oog verloor. Toen ik de eerste zak snoep opende, opende zich ook een nieuwe wereld, haha. In een ijl tempo maakte verlegenheid plaats voor zelfverzekerdheid en waren ze klaar voor mijn foto-sessies. Na een klein uurtje acclimatiseren was het tijd voor een excursie met Heng.

...en haantje de voorste!

De minst verlegen kids...

Met het veerpont naar de overkant van de rivier, gewoon 2 bootjes met steigerplanken erop, aangedreven door een bejaarde, olie-lekkende buitenboordmotor. Eerst wachten op minimaal 4 passagiers, omzet 40 eurocent!. Vergezeld door een alles-verkoopster waar ik 6 sej's (soort voetbal-shuttles, zie foto) van kocht. Deze koop ik vaak voor de kids in het weeshuis, maar als ik de keer daarna weer kom zijn ze meestal als sneeuw voor de zon verdwenen...waarschijnlijk over de muur. Passagier nummer 4 heeft een kooi achterop haar brommer...ik hoor piepen. Ze slaat 'n keer op de kooi en het piepen wordt minder. Ik schuif wat dichterbij en zie alleen bruin-grijs haar, staarten, snuiten en pootjes. "Muizen" (ik denk eerder kleine ratten) zegt Heng. Ze worden gevangen rijstvelden en naar Vietnam geëxporteerd...waarvoor? Eten! Ik hou niet zo van muizen en ratten en al eet ik feitelijk alles, knaagdieren staan nog niet op mijn verlanglijstje. En...best zielig, wel 'n paar honderd piepende (en ook veel niet meer piepende) exemplaren op elkaar gepropt in de broeiende hitte, 'n legbatterijkip is nog niks hiermee vergeleken. Wederom; "stichting wakker dier", kom hier maar eens kijken!

...tot de veerboot vertrekt

Wachten...

Niet meer dan twee schuitjes met wat planken!

Lekkend-, bejaard- buitenboordmotortje!

Ga toch fietsen...met je winkel!

Klaar voor consumptie...op elkaar geperst...ahh sielig!

Aan de overkant op zoek naar wat mij beloofd was; het grootste Boeddhabeeld van Cambodja bij Wat (= pagode of tempel) Toul Reachea. Bij de eerste tempelingang kijk ik wat beduusd en zoekend in de rondte. "Nee, niet hier", zegt Heng, "je moet verder rijden, we nemen gewoon een afkorting". Na een kilometer of 2 zie ik warempel in de middle-of-nowhere een enorm boeddha-hoofd boven het landschap uitsteken. Hoe dichterbij we komen, des te groter het lijkt. Het zijn er zelfs twee. We stallen de brommer en worden enthousiast gevolgd door een praatzieke boeddhistische Non in een wit gewaad. Ze wijst ons naar de ingang van de eerste Boeddha...huh...ingang? Ja! De troon (weet niet of je dat zo noemt) waar Boeddha op zit is een vier verdiepingen hoog gebouw. Het geheel vormt een soort terras om het beeld heen. Daarbovenop een Boeddhabeeld van 28 meter hoog! De zon schroeit flink en met je blote voeten op de gloeiendhete tegelvloer (ja, slippers uit!) is geen pretje...maar (achteraf) zeker de moeite waard.

Buddha van dichtbij

Buddha van veraf

Heng met reuze buddha 2

Heng met tempelwachter

Ik (achtergrond reuzenbuddha 2)

Ik met de tempelwachter

Ik met de vinger van reuzenboeddha 2

De non sleurt ons naar het tweede (paar meter kleinere) beeld en maant mij om wat te offeren, beleeft stop ik een dollar in de donatiebox. Gaandeweg onze tour begin ik wat de twijfelen aan de begaafdheid van de non. Haar tanden zijn rood-bruin van betelnoten kauwen (verdovend spul) en volgens mij is ze niet helemaal snik...ik zeg tot 3 keer toe (in Cambodjaans) dat ik haar niet versta, maar ze snatert vrolijk verder. Heng probeert haar af te wimpelen omdat hij moe is van de hitte en verzekert me dat ze inderdaad van de pot gepleurd is. Ze snauwt terug dat hij niet zo lui moet zijn (ik vang wat losse woorden op) en neemt ons verder op sleeptouw. Een aantal donaties en tempels verder word ik ook wat gammel en zeg dat we moeten eten. Als dank voor de donaties werd ik nog gezegend door een "echte" monnik en kreeg een armbandje (voor goed karma) omgeknoopt. Er wordt momenteel aan een boeddha-beeld (gebouw) gewerkt dat een hoogte zal gaan krijgen van ca. 90 meter met binnenin een complex van 20 verdiepingen! Er wordt flink uitgebreid en uiteindelijk vermoed ik dat dit na "Angkor Wat" toeristentrekpleister nummer 2 gaat worden, als een soort Lourdes van Cambodja. Daar zullen de 5 dollar die ik in totaal doneerde ook wel in verdwijnen, zeg maar 'n zak cement!

Boeddhistische zegeningsceremonie

Het bandje

De hoofdtempel

 Uiteindelijk verlost van de kwetter- en claimnon komen we nog een groep (niet demonstrerende) fabrieksarbeiders uit Phnom Penh tegen. Ze genieten van hun vrije dag. Willen met de buitenlander (ik) op de foto en zijn zo blij als een groep kleuters op schoolreisje. Als ik ze vervolgens een afdruk beloof kan hun dag niet meer stuk. Ze kunnen zich camera noch foto-afdruk permitteren. Kijk...zo combineer ik mijn uitjes met kleine daden waar mensen even hun ellende door kunnen vergeten. Voor 'n paar dollar ben ik even weg uit de stinkende stad.  Zo kan ik een frisse neus halen (onthaasten) en naast het streven naar grotere projecten, onderweg mensen blij maken met iets kleins. Bovendien wordt ik er zelf ook blij van. Minstens net zo belangrijk...wie zong ook alweer; " 't zijn de kleine dingen die 't doen..."? Onderweg spot ik nog een boom die wemelt van de "Reuze Vleermuizen".

Ik met de fabrieksarbeiders uit Phnom Penh

Waar is "batman"

Zotte Non!

Terug bij Heng thuis...eten. Eén van de 2 kippen die daarvoor nog onder een soort gaaskap vrolijk ronddartelden lag nu gegrild op een schaal , de ander was in paniek ontsnapt...voorlopig. Ik werd als een VIP behandeld, wat af en toe ongemakkelijk voelt. We bestelden een doos bier (blikjes) en omdat ik nog terug moest hield ik het na 3 voor gezien, ik was blij met alle buurmannen die plotseling op kwamen draven. Als er ergens eten of drinken is wordt het samen gedeeld, het smaakt er zelfs lekkerder door! In de stad zie ik dat (helaas) steeds minder, de ieder voor zich mentaliteit steekt langzaam de kop op.

Ik met de buren van Heng op een bamboe "zittafel"

Na de eerste zak snoep van s'morgens had zich al een zwerm kinderen verzameld, die geduldig afwachtten. Na ons toetje van vers fruit, ontwikkelde zich een klein kinderfeestje. Zak snoep, daarna een glaasje fanta en toen deelde ik de sej's uit (zie filmpje hoe dat spelletje gaat), daarna nog meer snoep. Heerlijk om te zien, smakkende, plakkende, glimlachende kindersmoeltjes... ik genoot met volle teugen.

Fanta...

Feest!!!

Jippiiii...

en zelfs de volwassenen snoepen naar hartenlust mee!

Daarna mais eten...droge palmbladeren, maiskolven erin, vuurtje stoken en wachten. Het kan hier allemaal...buren bellen de politie niet want iedereen stookt vuurtjes, dé Cambodjaanse manier van koken. Ik ben heimelijk pyromaan, dus dubbel genieten! De mais (marinade erover) was heerlijk, ik kreeg de beste exemplaren overhandigd. Rond half 5 aanrijden ik moest nog een heel uur. Heng bleef bij zijn familie, de weg terug...alsmaar rechtdoor...kon niet misgaan. Onderweg flinke file...brug kapot. Gelukkig alleen voor auto's gesloten, dus ik kon doorscheuren.

Yes...fikkie stoken!

Heerlijk, vers van het land geplukt...

Ook de dametjes smullen van elke korrel...

De heren zorgen voor de troshoop!

Thuisgekomen...douchen (stinkend naar rook en donkerbruin van het stof, niet van de zon!) en daarna meteen door naar de "Apsara Arts Association" want dat had ik beloofd. Samen met Paul, collega-leraar van school. Een belangrijk optreden en dit keer een drukte van jewelste; een aantal sponsoren, studenten van het uitwisselingsproject en...verrassing...alle kids van het weeshuis. Ik had ze die dag niet gezien, dus ik kon ze toch even allemaal "hallo" zeggen. Rond 9 uur thuis, met Dara 'n filmpje gekeken en als een betonblok in slaap gevallen.

Een liefdesdans... de mannenrol vertolkt door een vrouw. Een man zou ongepast zijn, cambodjanen zijn erg conservatief.

Zondagmorgen weer om 8 uur naast mijn bed. Nog steeds afgebrand, maar ik ben nou eenmaal gewend om vroeg op te zijn...mijn nieuwe biologische wekker! Ik was te loom om naar de kids te gaan. mijn huis was een puinhoop en ik moest nog veel werk voorbereiden voor school. Waarschijnlijk ga ik morgenmiddag even een kort bezoek (uurtje) brengen, nadat ik het allereerste proefwerk op "AAA" heb gegeven...ben benieuwd wat ze ervan bakken! Ik ga nog een simkaart voor Kanha kopen. Ze heeft een oud mobieltje van iemand gekregen en het is me inmiddels duidelijk geworden dat het handig is als ik haar kan bereiken i.v.m. het lesgeven (afmeldingen etc...) of informeren hoe het met haar gezondheid staat. Zo bespaar ik me een rit van bijna 10 km (retour) en bovendien verstaan degenen die wel een mobieltje hebben me niet, dus dat zet ook geen zoden. Voor die 5 dollar bespaar ik op lange termijn heel wat geld aan onnodig verspilde benzine!

Een nieuwe simcard voor Kanha

tot schrijvens...