Cambodja is nog altijd een derde-wereld-land. Volg mijn persoonlijke ervaringen tijdens het dagelijks leven, mijn werk als leraar Engels en mijn liefdadigheidsprojecten in Cambodja op de voet. Proef mee van het wel en wee van de Cambodjaanse cultuur...
Als Engels leraar moet je af en toe ook iets Engels zeggen tegen je lezers...
Het is warm in Cambodja...erg warm. Gistermiddag kwam ik thuis van mijn eerste onderwijssessie (8.00-11.00u.) en ik was vrij gammel. Ik ben al een volle week elke week om half 6 op. Niet alleen maar voor mijn werk, maar ook voor mijn Meditatie-sessies. Deze brengen wat balans in mijn innerlijke onrust en om de motivatie erin te houden is het een goed idee deze elke morgen vóór het ontbijt uit te voeren, vandaar! Ik besloot na het koken (en eten) van mijn lunch om een middagdutje te doen. Haast ondoenlijk in de huidige temperaturen, dus ik verplaatste naar de slaapkamer mét airco. Misschien raak ik wat verwend, maar dit is een van de schaarse luxes die ik me kan permitteren.
Pas op...te warm!
Tegen 1 uur weer tijd om wakker te worden. Terug naar school...terwijl ik de slaapkamerdeur opende kreeg ik al een flinke klap om de oren vanwege het temperatuurverschil. Terwijl ik me na de koude douche (heb niet eens warm water en echt koud is het ook niet) aankleedde, was ik na een minuut weer net zo nat. De woonkamerthermostaat gaf 36.2 aan. Ik opende de deur naar buiten en het leek alsof ik de Sahara was binnengestapt. Ik stapte op mijn brommer en het leek alsof ik in een enorme oven beland was. Aangekomen op de hoofdstraat gaf ik zodra ik kans zag wat meer gas om af te koelen, het enige wat ik daarmee bereikte was het gevoel alsof iemand continu met een hete föhn in mijn gezicht blies. Het zweet stroomde met straaltjes langs mijn lichaam terwijl ik langzaam het schoolgebouw naderde, hunkerend naar een gekoeld klaslokaal. Gisteravond werden er waarschuwingen op de staats-TV verspreid over een naderende hittegolf. De komende dagen kan het kwik tot wel 43 graden stijgen!
Toen ik tweeënhalf jaar geleden naar Cambodja kwam, zag ik gedurende deze hitte vreemde taferelen, nu raak ik aan ze gewend, maar het is nog steeds komisch om te aanschouwen. Wij Nederlanders houden er over het algemeen van om onze huid wat donkerder te "schroeien" tijdens de zomer of op onze vakantiebestemmingen, dat vinden we mooi! In Azië (zo ook in Cambodja) zijn ze daar niet zo verzot op, het is juist tegenovergesteld. Ze proberen koste wat kost die gloeiende hemel-kegel te vermijden. Hoe ze dat doen? Door zich helemaal in te pakken als ze naar buiten gaan, vooral in het verkeer. Speciale sokken met de dikke teen apart in hun teenslippers, wollen handschoenen (!), jasjes achterstevoren gedragen, helm met de klep dicht en lange broeken...pfff. Tot mijn ergernis moet ik vaak constateren dat ze ook op alle mogelijke manieren schaduw opzoeken. Zo zie je dat er vaak een enorme open plek vóór stoplichten ontstaat en iedereen op elkaar gepakt staat in de schaduw van een gebouw of boom...irritant als je er dan niet door kunt..."stelletje imbecielen" roep ik dan soms in mezelf, terwijl het stoplicht weer op rood springt.
Deze verkoopster helemaal ingepakt tijdens de heetste maand van het jaar (april), alsof ze op wintersport gaat!
Als klap op de vuurpijl zijn de schappen in supermarkten en cosmeticawinkels volgepakt met "Whitening" producten. Nee, niet tandenpasta...dat kan ik nog begrijpen, maar om je huid te bleken. Crèmes, scrubs en zelfs laser (of belazer-) klinieken om je bruine huidcellen te bleken. Diverse onderzoeken hebben uitgewezen dat het spul meer schade toebrengt dan dat het Aziatisch vel wit maakt, en toch...het wordt loopt als een tierelier en iedere Cambodjaan die ik erna vraag, gelooft dat het werkt, ondanks de artikelen in kranten en tijdschriften. Ik heb nog niemand witter zien worden in de afgelopen 2 jaar!
...als warme broodjes...
Het gaat bergafwaarts met Kanha en ik moet toegeven dat ik de situatie niet meer in handen heb. Alhoewel ik veel tijd gestopt heb in het persoonlijk begeleiden en ondersteunen heeft het niet mogen baten. Mijn adviezen met betrekking tot haar toekomst heeft ze uiteindelijk toch in de wind geslagen. Ik was al wat ongerust toen ze mijn advies om bij AAA (Apsara Arts Association)te blijven niet aannam en vertrok naar het huis van haar "Peetvader". Ze wilde vrijer zijn, met alle gevolgen van dien. Zoals ik eerder al aangaf (en haar vooraf waarschuwde) heb ik geweigerd om haar keuze financieel te sponsoren. Ze bleef bellen om geld en goederen en zo werkt het nu eenmaal niet. Deze week hoorde ik dat ze ook bij haar gastgezin een doorn in het oog was en weer terug is bij de zusters in het weeshuis, waar ik voor het eerst met haar kennis maakte. De grootste domper is dat ze nu niet meer naar "Western International" gaat, de privé-school die voor haar werd betaald door een sponsor van Jochen. Onze teleurstelling hierover is groot, maar het is haar keuze. Meer dan we voor haar gedaan hebben kunnen we op dit moment niet doen.
We wisten al dat Kanha een "probleemkind" was, met een heftige voorgeschiedenis. Desondanks wilde ik me (en later ook Jochen) over haar ontfermen omdat ze nou eenmaal niet had gevraagd om haar HIV en andere problemen, vandaar onze steun. We wisten ook dat Kanha niet altijd de waarheid sprak en vaak leugentjes voor eigen bestwil verspreidde...zelfs in die wetenschap vonden we dat we haar moesten helpen. Kanha schijnt haar plek niet te kunnen vinden in de wereld, ondanks alle hulp die haar tussentijds werd geboden. Frustrerend en vooral...erg jammer! Ondanks al deze tegenstrijdigheden, zullen we haar (mocht ze zich nog bedenken) toch een 2e kans gunnen. Ze zit volop in haar pubertijd, heeft geen ouders, HIV is een erg zware last in een land als Cambodja en ze heeft niemand van haar eigen afkomst waar ze echt mee kan praten en weet niet wat ze met haar leven aanmoet. Ze voelt zich eenzaam, minderwaardig en onbegrepen.Na een diepgaand gesprek hebben Jochen en ik besloten de teugels voorlopig te laten vieren en haar de ruimte te geven, doch van een afstandje te "monitoren" en haar wat tijd te geven. Je wilt uiteraard nooit helemaal opgeven tenzij je zeker weet dat een zaak écht verloren is.
Hulp loopt even dood...
Ter illustratie even haar "verhuisdrang" van de afgelopen 3 jaar op een rijtje. Allereerst groeide Kanha op bij AAA (wat ik eerst niet eens wist) al vanaf haar eerste levensjaar. Toen haar moeder stierf, ontfermde de AAA zich over haar. Rond haar 12e werd ze echter een probleemkind, ook voor de andere kinderen om haar heen. Toen ze 13 was, werd ze opgenomen door de zusters. Daar verbleef ze 2 jaar in het weeshuis, waar ik haar ontmoette, totdat ze ook daar niet meer handelbaar was. Ze wilde naar buiten en kon de regels van de zusters niet verdragen en respecteren. Haar peetvader (aanvankelijk verklaarde dat hij haar vader was, doch haar echte vader is onbekend) huurde een kamer voor haar, maar uiteindelijk na 2 maanden voelde ze zich bang en eenzaam. Ze klopte bij AAA aan of ze "alsjeblieft" terug mocht komen en werd door "vader en moeder", zoals Metry en Sopha (zij runnen de dansschool) genoemd worden, wederom met open armen ontvangen. Ze volgde Apsara-danslessen, bespeelde instrumenten, kreeg daar Engelse les van mij en ik begon haar persoonlijk te ondersteunen, zowel mentaal als (gedeeltelijk) financieel. Afgelopen maart bracht ze zichzelf opnieuw (en vaker dan eens) in de problemen en ondanks mijn adviezen verliet ze AAA voor de 2e keer om dit keer bij haar Peetvader in te gaan wonen. Dit heeft echter niet lang mogen duren (5 weken), waarna ze voor de 2e keer naar het weeshuis is gebracht. Ze is nu 16 en weer terug bij af. Soms veranderd oprechte hulp in "doodlopende" hulp! Laten we hopen, voor korte duur...en dat ze haar weg weer snel terugvindt!
Na alle shit van gisteren, even wat luchtiger. Maar ook shit hoort bij het leven. Momenteel probeer ik mijn gemoed op te krikken met wat meditatie. Vandaar de pol-vraag rechtsboven (leuk om te weten wat jij ervan denkt) aan het blog. Ooit eerder (toen ik in Rotterdam woonde, 2001) probeerde ik het al en tussentijds heb ik me er vaker aan gewaagd, doch nooit echt doorgezet. Alle begin is moeilijk zegt men wel eens, dat gaat zeker op voor meditatie. Bewust jezelf elke morgen in de lotushouding (kleermakerszit) neerzetten, tussen 20 en 30 minuten zo blijven zitten en je drukke gedachtestroom (monkey-brain genaamd) tot rust brengen. Shit man, weet je hoeveel gedachten er elke minuut in het menselijk brein opkomen? Daar word je door meditatie pas bewust van. Probeer dat maar eens tot stilstand te brengen. Oefening baart kunst. Dit keer wil ik het echt volhouden, zonder "geen tijd" smoesjes! Ik sta al een week lang elke morgen om half 6 op (moet toch al 3x per week om 6 uur op voor mijn werk) en voel me langzaam rustiger worden. De moeite waard dus. Niet overdrijven natuurlijk, want dan gaat het net als met sporten...je geeft er de brui aan op een bepaald moment!
rust in m'n hoofd...
Ik was al berekend op wat financiële malaise door vakantie, maar er kwamen nog ff 4 dagen extra bij (werd me 3 dagen ervoor verteld), nog eens $150 minder inkomen. Khmer Nieuwjaar (mijn 3e Nieuwjaar sinds 1 januari!) zou van 13 t/m 16 april zijn, voor mijn studenten en mij nu al op de 7e. Gelukkig had ik wat gespaard (vooruitziende blik krijg je hier vanzelf, na wat vallen en opstaan) en de schooldirecteur heeft me na de examens van deze week wat extra uren gesponsord dus uiteindelijk word het tekort weer wat aangevuld. Mei wordt opnieuw een rampmaand met maar liefst 8 (onbetaalde) vakantiedagen, dus...hamsteren!
De afgelopen weken heb ik 2 keer in het "Naga Naga" casino gegeten in een luxe buffet-restaurant. Oesters, gerookte eendenborst, amuses, chocoladefontein, gegrilde lamsfilet...yum! Nu denk je waarschijnlijk dat ik wat geld teveel heb, doch het tegendeel is waar. De man van Nary, Heng, werkt in het casino en krijgt soms van klanten gratis eetcoupons die ze krijgen aangeboden als ze veel gokken. Normaal kost het $25,= p.p. De eerste keer ging ik alleen en 2 weken geleden met z'n 5en. Heng had goed zijn best gedaan, wij konden gratis smikkelen. Alleen het wijntje dat ik bestelde moest ik zelf betalen á $6,=. Ik bediende mezelf van een 6-gangen menu, naar believen samengesteld, eindigend met een flinke kaasplank. Kaas eet ik nauwelijks omdat het amper te betalen is met mijn loon. Franse kaas of gouda jong belegen kost hier zo'n 5 tot 8 dollar per ons! Na Khmer Nieuwjaar moet ik ongetwijfeld op dieet...
Grande Dessert
Voor de "Chocoholics"
Yum...kaas!
Rek vol amuses
De laatste 3 schooldagen waren door leerlingen al ingvuld met niks doen, kleine feestjes of afwezig zijn. Khmer (Cambodjaans) nieuwjaar is een belangrijk feest voor de hele bevolking. De meeste inwoners van Phnom Penh komen oorspronkelijk uit de provincie en vertrekken rond de bewuste data (vaak al een week van tevoren) massaal naar hun "homeland", wat Duitsers "Heimat" noemen. Mijn kerstgevoel is hier nagenoeg weg aan 't slijten omdat de "echte" sfeer hier niet hangt, maar de nieuwjaarssfeer is hier duidelijk te proeven. Er hangt een (niet onplezierige) spanning in de lucht. De stad loopt langzaam leeg, winkels raken door hun voorraad, dozen bier staan eindeloos opgestapeld in winkeltjes, vuilnis hoopt zich op, je krijgt zakelijk gezien niks meer voor mekaar, maar iedereen is (nog) vrolijker en goedgezind en "happy new year" word je blij toegeroepen. De nieuwjaarswens in niet als bij ons vastgepind op 31 januari om middernacht. Alles en iedereen is "Sabai", oftewel blij, feestelijk en gezellig.
De laatste schooldag (vrijdag de 6e) was er een personeelsfeest. Het was een beetje vreemde bedoeling. Als je die dag aanwezig was om toezicht op je leerlingen te houden, werd je gewoon doorbetaald en mocht je naar het personeelsfeest komen...tegen betaling van $10,=!!! Wat? Ja, je hoort het goed...maar het positieve was wel dat de avond-sessie doorbetaald werd terwijl het feest al begon en de leerlingen vrijaf kregen. Ik ben al wat Cambodjaanse feestjes gewend. Proosten zowat elke minuut...je glas bier (gekoeld met ijs) in een teug legen...bergen eten...dansen op traditionele muziek (beheers ik ook inmiddels) en nog meer drinken. Om 8 uur, 2 uur na de aftrap, was ik al "tipsy". Om half 10 pikte Dara (mijn Bob) me op om er nog een "buitenshuis" te nippen. Om 11 uur was ik uitgeteld. Hier even een van youtube geplukt voorbeeld, hoe de Khmer dansen.
Het maffe feit was dat de school de erop volgende dag een workshop voor alle leraren had georganiseerd. Briljant idee! Zo'n 300 onderwijzers met een kater (ik althans) volgen workshops en lezingen over hoe je lesgeven interessanter kunt maken. Begint met een haast communistisch machtsvertoon van de "directeur-generaal", een rijke minister van onderwijs, in bezit van een imperium van 12 scholen (waaronder de school waar ik werk, dus ook mijn werkgever) en binnenkort zelfs 'n universiteit. Zijn Cambodjaans personeel haast kruipend uit respect...weer zo'n geval van zakkenvullen van het geld van het volk, sorry...ik kan er geen respect voor opbrengen. Al helemaal omdat zijn eigen Engelse communicatie-vaardigheiden beschamend zijn. En dat noemt zich het boegbeeld van onderwijs! Gelukkig kon ik me gedurende het 2e gedeelte (vooraf gemeld) excuseren omdat ik al had aangegeven dat ik zaterdags naar de Apsara school ga. Alleen besloot ik die dag om op zondag te gaan (haha!) en het 2e dagdeel te gebruiken om thuis op te monteren. Handig! Ik weet niet hoe Cambodjanen het doen, maar ze zagen er allemaal fris uit, die ochtend om half 8...vreemd volk. Moet wel bij vermeld worden dat feestjes vroeg beginnen en ook vroeg eindigen...maar toch...
De conferentieruimte, toppunt van machtsvertoon
Op maandag vertrok Dara naar "Sihanoukville", het "Benidorm" van Cambodja, opnieuw voor een werkbezoek. Samen met zijn manager op jacht naar nieuwe hotels voor hun online reisbureau. Tot donderdag zou ik het rijk voor me alleen hebben, wat me na het slechte nieuws niet echt veel goeds bracht. Drie dagen lang malen en piekeren. Ik had plannen om wat nieuwe onderwijs-technieken op papier te zetten, maar kon de energie niet opbrengen. Ik bracht 4 dagen op de bank door met films en boeken en het afmaken van mam's verjaardagscadeau, kan nog niet zeggen wat het is, zij leest dit blog ook. In de aktievere periodes ruimde ik op en poetste het huis...de schoonmaakster had haast niks om handen.Ik gaf haar meteen een extra vrije dag. Kon ze ook eerder naar haar familie.
Eens in de zoveel weken laat ik mijn koksmes slijpen voor zo'n 20 cent. De slijper is een soort straatventer die met zijn professorisch slijpbankje door de straten loopt in de hoop wat messen te slijpen zodat hij zichzelf van inkomen kan voorzien. Ook al is het ambachtelijk werk (je ziet ze jammergenoeg steeds minder) en levert hij vlijmscherpe kwaliteit af, slijpers zijn zowat gelijk in status en verdiensten als afvalverzamelaars. Als je er een spot moet je hem roepen (omdat ze zo zeldzaam zijn) en met je kookwapens naar hem toe snellen. Zo gezegd, zo gedaan. Terwijl ik zijn kunsten bewonderde, viel mijn oog op zijn zwart aangeslagen (ooit witte) teenslippers. Ze waren in zulke povere staat dat ze elk moment konden knappen. Ik herinnerde dat ik nog een splinternieuw paar, maat 42 had liggen. Pap had daar precies een dag op gelopen toen hij hier was en had ze achtergelaten omdat hij liever op badslippers loopt. Ik spurtte de trap op om ze te halen terwijl hij mijn gereedschap afwerkte, gaf hem zijn 1000 riel, wenste hem gelukkig Nieuwjaar en gaf hem de iets te grote slippers. Hij glom van dankbaarheid en riep tot 4 keer toe "Awkun Chiran", heel erg bedankt in het Khmer.
slijper met handgemaakte slijpbankje en nieuwe slippers
Khmer Nieuwjaar is een religieus feest. Boeddhisme op zichzelf is geen religie maar is in Cambodja door de eeuwen heen met andere religies zoals Chinese en Indiase vermengd geraakt. Hierdoor lijkt boeddhisme in zijn pure vorm niet te bestaan in Cambodja.Vrijdag de 13e (ongeluksdag voor westerse bijgelovigen) was het zover. Het 4-daagse feest kon los barsten.
Vrijdag-Engel "Kemera Dewi" met het hoofd van haar vader "Kabel Moha Prom"
Zo beknopt mogelijk, het verhaal over Khmer Nieuwjaar. Als het je niet boeit, moet je de volgende 2 paragrafen maar even overslaan. Lang geleden was er een God-Koning genaamd "Kabel Moha Prom". Hij had 7 dochters (god-engelen), die de dagen van de week vertegenwoordigen. De mythe gaat over een wedstrijd tussen de koning en een zoon van een magnaat genaamd "Thamabal". De jongen was zo slim dat hij de taal (het fluiten) van vogels kon interpreteren. De koning was zo jaloers dat hij uit de hemel kwam om hem uit te dagen voor een wedstrijd. Als Thamabal het raadsel van de koning kon oplossen, was hij de winnaar. De verliezer zou onthoofd worden. "Wat is geluk in de ochtend, de middag en de avond?", luidde het raadsel. Thamabal had een week de tijd. Na 6 dagen wist hij het antwoord nog steeds niet en ging onder een boom zitten om alles nog eens goed te overdenken. Opeens hoorde hij twee arenden discussieren; "Wat eten we morgen?", vroeg de ene arend. "Vlees van het dode lichaam van Thamabal", zei de ander, niet wetende dat Thamabal hen verstond. "Weet jij het antwoord op het raadsel?", vroeg de ene arend. "Natuurlijk!", zei de ander. "Geluk in de ochtend is het gezicht, daarom wassen Cambodjanen hun gezicht elke morgen. Geluk in de middag is de borst, daarom wassen ze s' middags hun borst en geluk in de avond zijn de voeten, daarom wassen ze s' avonds hun benen", sprak de arend. En zo wist Thamabal het antwoord op het raadsel. En Cambodjanen wassen zich echt 3x per dag, ik inmiddels ook...maar dat is meer omdat ik enorm zweet.
"Weet jij het antwoord op het raadsel van Kabel Moha Prom?"
De koning was woedend en sprak een vloek uit. Als zijn hoofd de aarde zou raken, zou alles verbranden. Als zijn hoofd in de wolken zou komen, zou alle regen verdampen. Zou zijn hoofd een rivier of zee raken, dan zou deze opdrogen. Zo kwam het dat de dochters werd opgedragen om de beurt hun vaders hoofd een jaar lang op een schaal te dragen (zie bovenstaande afbeelding) om zo de mensheid (op zijn minst de Cambodjanen) tegen onheil te beschermen. Elk jaar valt de 1e dag van Nieuwjaar op een andere dag, er wordt geen rekening gehouden met schrikkeljaren, tot iedere dochter haar beurt heeft gehad. Precies om 19.11 uur komt de nieuwe engel op een buffel, begeleid door een draak (astrologisch dierenteken van de maan-kalender van dit jaar) en haar andere zusters naar de aarde om de taak van de huidige engel over te nemen. De zusters lopen een uur lang (3 rondjes) rond de berg der goden, "Sumeru" waarna het hoofd uiteindelijk met de nieuwe engel in hun heiligdom, de berg "Kailash" verblijft en de andere zusters terug naar de hemel gaan. Met veel kabaal en gepreek (de zusters discussieren met elkaar over afgelopen jaar en wat er komen gaat) wordt de ceremonie uitgezonden op alle Cambodjaanse tv-kanalen, in een zéér kitcherig jasje gestoken. De live video-montages, zouden bij ons als amateuristisch bekritizeerd worden, maar allee...zo modern zijn ze hier nog net niet.
Kemera en haar zussen komen uit de hemel met de draak en haar buffel
Voordat het zover is houden Cambodjanen een soort voorjaarsschoonmaak om de nieuwe geesten/god/engel en de god-koning (ze gebruiken deze termen door elkaar, vandaar) te verwelkomen. Ze versieren het huis en maken een huis-altaar klaar, zo rijk en overvloedig als ze zich kunnen veroorloven om zodoende de gunsten nieuwe engel te ontvangen en geluk, bescherming en overvloed van de nieuwe "godin" op te roepen. Bloemen, fruit (dit jaar wil de koning bananen!), koekjes, cake, frisdrank, melk, talkpoeder, etc. Het eerste jaar dat ik hier kwam hadden Dara en ik ook zo'n altaartje, maar dat was meer voor "de leuk". Dara is niet echt traditioneel en als we al een boeddhistisch uitstapje maken, ik ben vaker met andere Cambodjanen dan met hem geweest, doet hij zo half voor "spek en bonen" mee. Nepboeddhist...haha!
Ons altaartje in 2010
Mijn toewijding als boeddhisme-geïnteresseerde
Zaterdag de 14e, Khmer Nieuwjaar is in volle gang. De stad is leeg, een lugubere stilte in de altijd drukke hoofdstad. Hier en daar een tuktuk en een verdwaalde toerist. Winkels, banken, kantoren en huizen zijn potdicht. Tijd voor ontspanning, voor de 4e keer naar "Koh Tunsai", Rabbit Island. Dit keer voor het eerst 2 nachten (zweten, geen stroom dus ook geen ventilator), met z'n 4en (Seca, Dara, Een Oostenrijker die ik nog niet ken en ikzelf uiteraard) en met het voornemen om eindelijk eens helemaal rondom het eiland te lopen. De reis ernaartoe (ik bedoel het regelwerk eraan voorafgaand) is altijd een verrassing. Ik heb de intentie om niet gefrustreerd te raken maar dat is haast onvermijdelijk...3 dagen voor vertrek zijn de bungalows geboekt. Ik spoor Dara aan tot het vroegtijdig kopen van kaartjes omdat zowat driekwart met de bus de stad zal gaan verlaten. Hij komt terug met de mededeling dat we met de auto van de schoonbroer van Seca gaan. Een dag van tevoren blijkt dat we toch met de bus moeten en er gaan nog 4 mensen mee (Nari en zus van Seca met 2 kids) gaan. Oké kaartjes nog net gelukt.
Ook vuilnismannen hebben vrij
Phnom Penh lijkt uitgestorven
Avond van tevoren belt Nari. Ze gaat niet mee omdat ze bang is dat er een tsunami zal komen, 3 dagen na het nieuws dat er geen tsunami was! Maar oké...wat jij wil. Om half 6 s' morgens belt ze op dat ze toch mee wil. 'n Half uur later belt Dara's zus dat ze ook met z'n 3en meewillen. Lekker op tijd...bungalows zijn vol...Dara geeft mobiel nummer van de eigenaar om te checken of er nog ergens anders een plekje is. Ook hij krijgt langzaam een zwaar gemoed van al dat gedoe. "Dat ze de volgende keer maar zelf regelen als ze mee willen", zegt hij, mijn westerse gefrustreerdheid snappend. Dan belt Seca dat ze niet met ons meegaat maar een bus later, want haar moeder wil ook mee. Dara hangt kwaad op.
Nari oppikken (vuilnisberg op de achtergrond)
We nemen een tuktuk, en rijden door de dode hoofdstad, pikken Nari op...naar het busstation. Ineens is iedereen er, ook Seca en haar moeder. Maar dan het volgende probleem. De chauffeur wil Pitchu niet in de bus laten, ondanks dat ze netjes in mijn tas zit. Dreigen dat we allemaal niet gaan helpt niet...ze raken de kaartjes toch wel kwijt met deze drukte. "Stop haar maar in het (broeierig hete) laadruim", zegt de chauffeur. "Ga daar maar zelf in zitten", roep ik kwaad, "klootzak"!. Als geluk bij een ongeluk heeft Dara's zus een beschikbare bungalow gevonden. We vragen ons geld terug en na een klein uurtje pikken ze ons op en zitten we comfortabel in hun Toyota camry, op weg naar onze bestemming.
Busstation leeg...iedereen weg...wij mogen niet mee!
Aangekomen in "Kep", stadje waar de boten naar het eiland vertrekken...naar de krabbenmarkt. Het ziet zwart van de dagjesmensen en alle wegen zijn geblokkeerd. Krab is duur en we moeten 2 uur wachten. "Stik maar met je krab", we eten wel wat anders. Ik koop een halve kilo "Kampot Peperkorrels" en we vertrekken. De lucht wordt donkergrijs...we stappen in de auto en de wolken breken open om de regen vervolgens met bakken naar beneden te laten vallen. Mensen op straat zijn doorweekt maar schijnen er geen enkel probleem mee te hebben. Later op de boot druppelt het nog wat, maar op het eiland droogt alles alweer gauw op in de doorgebroken zon. Temperaturen stijgen naar 35+
Iedereen wil krab...prijzen vliegen omhoog...wachttijden ook
"Buitje"
Lekker barbecueen...pilsje erbij... ik snap nu nog niet waar die krab voor nodig was, want we stikten van het vlees, inktvis en garnalen. s' Avonds herhaling...geen moeite mee. Tussendoor de zee in die warm is en dus ook geen echte verkoeling biedt. Tot overmaat van ramp trap ik nog een zeeegel...valt gelukkig mee...4 stekels...2 zitten nu nog diep in mijn tenen. Later trappen ook Dara en Raksmey (neefje van Seca in de ondingen. Als de zon letterlijk in de zee zakt, blijft het kwik (buiten) rond de 30 hangen! Om 11 uur stroomaggregaat uit...donker en heet. Ik slaap 2 uur en word badend in mijn eigen zweet wakker, me realiserend dat ik het oud opgedroogd zweet van mijn voorgangers lig te verdunnen. Om 5 uur ga ik naar buiten en slaap nog 2 uur in de hangmat die in de mini-veranda hangt...niet het beste bed, maar wel koeler.
BBQ op z'n Cambodjaans...in kleermakerszit
Aan vlees geen tekort...geen krab nodig
Dara's beste vriendinnen, Seca & Nari
De hele kliek
Geweldige kleuren
De hele dag lekker op het strand (en afwisselend in de hangmat) hangen, niet veel anders dan voorgaande keren. Eten, baden en ouwehoeren in het water met een aardige Spanjaard die op wereldreis is. Hij verteld over zijn verleden als hacker en internetcrimineel. Hij heeft sinds een aantal jaar zijn criminele verleden verruild voor een topbaan aan de tegenovergestelde kant, als internetbeveiliger voor grote bedrijven. Zo heeft hij kunnen sparen om er 2 jaar tussenuit te gaan...goeie zet. Dutje doen in de strandstoel...pilsje...muziek luisteren met mijn mp3 speakertje. De helft van het gezelschap gaat ons verlaten, terug naar Phnom Penh. Seca is 'n beetje gepikeerd dat haar familie nu al naar huis wil...ze wilden tenslotte zo graag mee. Ook Dara's familie vertrekt. Pitchu lijkt er niet zo lekker aan (inmiddels blijkt dat ze gewoon loops aan 't worden was), ze slaapt alleen maar en eet nauwelijks, dus we besluiten haar met Dary (Dara's zus) mee te geven...ook beter als we met de bus terug moeten. Ik laat het allemaal over me heen komen en stoor me nergens aan...genieten en rusten.
De bungalows...doeltreffende eenvoud
De helft gaat terug...Seca teleurgesteld (kijk maar naar haar blik)
Pitchu bewaakt onze bungalow!
Om 3 uur afgesproken om "de wandeling" te gaan maken. Met z'n 5en, want alleen Nary, Seca's moeder en haar jongste neefje konden met de auto van Dara's zus mee. De rest moest blijven. Een hele klus die wandeling, in de middagzon...want we moeten voor zonsondergang terug zijn. Ik ben goed voorbereid. Klein EHBO-setje voor eventuele calamiteiten, zonnebrand, voldoende water en radio met reserve batterijen. Onderweg stelen we nog een hele berg Mango's van moeder natuur (halverwege opgepeuzeld), die ik mag dragen!
Wat 'n uitzicht
Fotoreportage
mijn eigen foto-model
Ananas happen
Het is een pittige wandeling...tot mijn verbijstering klagen de Cambodjanen niet, ze genieten er net zoveel van als ik. Al moet dat gepaard gaan met eindeloos veel foto's (voor facebook!), want daar kunnen ze mee pronken. We komen de Spanjaard (hij heet Louis) weer tegen samen met zijn reisvrienden. Hij lijkt een oogje op Seca te hebben en die heeft er zelf ook niet zo'n problemen mee. We verenigen ons met moeder natuur en ik schiet nog wat kiekjes van eigenaardige planten en beestjes. Nét voor zonsondergang zijn we terug. Ik ben toch behoorlijk verfikt in mijn nek en op mijn armen, ondanks flink smeren en bedekken. Nog maar 'n duik in zee. Eten...paar pilsjes...Louis vergezeld ons...dan gaat de stroom weer uit en als een zegen begint het keihard te regenen terwijl we in bed stappen. Het wekt een koele bries op die me in slaap wiegt en met wat korte onderbrekingen slaap ik lekker door tot 8 uur.
Wilde ananas
Rare boomschors
Mam...ik wil nieuwe schoenen ;-)
Wat zijn dat...?
Bijna terug
Om 12 uur terug naar het vasteland...Louis gaat met onze boot mee. Hij heeft met 2 vrienden afgesproken in Kep en zal ook naar Phnom Penh vertrekken. Geen buskaartjes te krijgen...shit. We worden opgehaald door Seca's schoonbroer. Seca heeft nog een kaartje en schenkt dat aan Louis, onder de voorwaarde dat we in Phnom Penh 'n keer wat gaan eten. Die is er erg dankbaar mee, want hij heeft door Nieuwjaar nergens geld kunnen wisselen en heeft nog exact 3 dollar op zijn geweten. Met een etentje heeft ie geen moeite.
Jippi!
Wat hebben we het toch goed
Seca met Louis
Klere-boom
Spaans wereld-reizigertje
Twee dagen later het etentje met Louis. Hij is weer herenigd met zijn reisvrienden, Zwitsers paartje en een Duitse. Zijn andere vrienden is hij misgelopen. We genieten met z'n allen van een heerlijke suki-soep. Een grote pan soep op een camping-gasje waar werkelijk vanalles in gaat. We willen de rekening delen maar Louis weigert. "Jullie hebben me allemaal zo geholpen, dit is mijn bedankje". Aardig! We nodigen hem uit om er nog eentje te gaan drinken. Seca en Nari gaan naar huis, die hebben "culturele verplichtingen"...tot teleurstelling van Louis, die Seca wel ziet zitten. Het zal moeilijk worden...hij is op reis...Seca is Cambodjaans...Cambodjaanse ouders zijn conservatief. Als je ongetrouwd bent (Seca is afgelopen jaar gescheiden)...of je nou 18 of 30 bent...moet je op tijd naar huis...er een vrijer op na houden zit er niet aan...helaas voor Louis!
Suki-hotpot-soep, donder er maar in wat je lust!
Eergisteren kreeg ik een telefoontje van een lichtelijk paranoïde Louis. Hij was door 2 vriendelijke Maleisische dames uitgenodigd voor lunch bij hun thuis. Ze beweerden (na een plezierig en uiterst vriendelijk gesprek) dat hun zus in Spanje zou gaan studeren, aan de Universiteit van Madrid, waar Louis woont. Ze wilden dat hij mee ging om hun moeder gerust te stellen en haar een en ander over Spanje, met name Madrid, te vertellen. Louis had uit goedheid toegezegd. Daar aangekomen kwam er een oom binnen die beweerde als croupier voor het Casino in Phnom Penh te werken. Hij nodigde vaker VIP-gasten uit om bij hem thuis wat te spelen. Hij liet Louis wat poker-truukjes zien en voor hij het door had was hij al betrokken bij een spelletje poker. Ik betaal voor jou beweerde de man. Hij moest tegen een welgestelde Vietnamese vrouwelijke gast spelen en op een signaal van de croupier letten en stoppen wanneer hij het signaal gaf. Zo won hij binnen een half uur veel geld, $8000,=. Totdat de Vietnamese een flink pak geld (waarschijnlijk nepdollars, hier gewoon op de markt te koop!) op tafel lag. Louis wilde niet meer spelen. "Ik heb geen geld, slechts 15 dollar", zei hij. De oom hield vol dat hij zou betalen, dus speelde Louis verder en uiteindelijk werd hij opgezadeld met een schuld van 40.000 dollar! Toen de oom er achter kwam dat er bij Louis niks te halen viel, beval hij hem zijn hotel te verlaten en zo snel mogelijk de stad te verlaten. De vrouw behoorde volgens hem tot de Vietnamese maffia en zijn leven was in gevaar.
Laat je niet beetnemen!
Ik google-de op internet, want ik vond een aantal zaken wat vreemd. Nu blijkt dat dit "grapje" een wijdverbreide manier van gok-zwendel is in grote delen van zuidoost-Azië, waar hele horden toeristen (uit angst voor represailles) al slachtoffer van zijn geworden en sommigen duizenden dollars afhandig zijn gemaakt. Alle "hoofdpersonen" in het verhaal spelen uiteraard onder één hoedje en ze hebben een waterdicht verhaal, komen als oprechte mensen over en spelen in op je gemoed. Dus...pas op met mensen die "te vriendelijk" zijn en erg goed Engels spreken. Het betreft hier zelden Cambodjanen, maar veelal Filipijnen, Maleisiers en soms Arabieren en Indiers. Ik heb Louis opgebeld om hem gerust te stellen...zodat hij niet als een paranoïde coke-gebruiker die zijn dope niet heeft betaald op maffia-afrekeningen hoeft te wachten...hij heeft geluk gehad...ze hebben al lang weer andere slachtoffers gevonden!
Je bent beetgenomen!
Zo na deze zee van woorden ben ik weer helemaal bij. Hopelijk 'n beetje te doen voor jullie. Volgende keer gewoon weer wat minder. Ik ga volgende week met Engelse les op AAA starten en binnenkort wil ik ook voor de kleinere kids een creatief uurtje gaan inlassen. Ik heb tot nu toe nog geen euro van "Cambodja-kids" gespendeerd, nog altijd mijn eigen centen geïnvesteerd...dus ik kan wel wat dollars in knutselspul gaan investeren. Er staat inmiddels bijna €1000,= op de rekening. Ik ben ondertussen ook een idee aan't ontwikkelen om een export-bedrijfje op te zetten in de nabije toekomst. Ik zal dan minder gaan lesgeven en me daar meer op gaan richten als het gaat lopen, zo ben ik ook wat toekomstgerichter voor mezelf bezig. Een vast percentage zal ik dan aan de Stichting gaan doneren, zodat daar tevens wat meer vaart in komt. Het valt nu nog wat tegen met donateurs. Hierover de volgende keer meer...
